Mąka kasztanowa – właściwości, zastosowanie i przepisy
Kasztan jadalny jest drzewem, które osiąga wysokość blisko 35 m. To roślina, która bardzo rozpowszechniona jest w państwach śródziemnomorskich oraz na Kaukazie i w Azji Mniejszej. W Polsce znane one były przede wszystkim pod nazwą marrony. Występują tu bardzo nieliczne egzemplarze, które podziwiać można w ogrodach botanicznych oraz w parkach, zwłaszcza na Dolnym Śląsku oraz na Pomorzu.
Przed wiekami były darem natury, po który sięgali ubodzy, z upływem czasu stały się rarytasem królującym na restauracyjnych stołach – kasztany jadalne zawojowały naszą kulinarną przestrzeń i stały się jednym z kluczowych składników w diecie bezglutenowej. Drzewa kasztanów jadalnych dużą popularność w naszym kraju przeżywały w okresie międzywojennym. Nie bez przyczyny więc „trafiły” do kultowego serialu traktującego o czasach II wojny światowej, czyli „Stawki większej niż życie”, kiedy to słynny agent J-23 rzuca hasło „W Paryżu najlepsze kasztany są na placu Pigalle”. I nic dziwnego też w tym, skoro to właśnie Francja kojarzy się większości ludzi z tymi owocami.
Kasztany w państwach basenu Morza Śródziemnego dojrzewają późną jesienią. Właśnie wówczas najlepiej jest rozkoszować się ich znakomitym smakiem, lekko słodkawym, wprost wybornym. Pysznie smakują zarówno jako kasztany świeże, także obrane, mrożone, czy gotowane w wekach. Można znaleźć też kasztany suszone, czy kasztany w postaci dodatku do past i kremów oraz znakomitej mąki.
Kasztany jadalne najczęściej kojarzą nam się z Francją i placem Pigalle, a także z prażonym przysmakiem, który delikatnie, acz wytwornie pieści podniebienia spragnionych niecodziennych doznań kulinarnych. Doceniane od wieków kryją w sobie bogate właściwości odżywcze i lecznicze, o których pisała już w swoich księgach święta Hildegarda. W naszych kuchniach króluje przede wszystkim mąka kasztanowa. Czy jest warta uwagi i co można z niej wyczarować?
Właściwości mąki kasztanowej
Dojrzewające w okolicach basenu Morza Śródziemnego kasztany jadalne mają wprost wymarzone warunki do tego, by uwydatnić nie tylko swoją wyrazistość, ale przede wszystkim bogactwo właściwości. Mąka kasztanowa jest perfekcyjnym produktem, w którym znajdziemy odpowiednio wyważone i łatwo przyswajalne wartości odżywcze, które nie tylko pozwolą nam na lepsze i zdrowsze odżywianie, ale przede wszystkim będą orężem dla naszego organizmu.
Doskonały zamiennik mąki pszennej perfekcyjnie spełniający swoje zadanie w kuchni to właśnie mąka z kasztanów jadalnych. Właściwości tego produktu doceniają dietetycy, gastrolodzy i alergolodzy na całym świecie polecając swoim pacjentom wybranie tego produktu, jako jednego z najlepszych i godnych uwagi.
Mąka z kasztanów jest w swojej konsystencji najbardziej zbliżona do tradycyjnych produktów mącznych, tym nie mniej wyróżnia się niebywałą plastycznością i dlatego tak często jest jednym z wiodących składników przepisów dedykowanych osobom cierpiących np. na celiakię.
Mało który produkt zamienny posiada tak szerokie możliwości zastosowania jak mąka kasztanowa. Właściwości są niebagatelne; dość wspomnieć, że w 100 gramach znajduje się aż 3 g białka, 2 g tłuszczu, 37 g węglowodanów i 7 g błonnika. Jest idealna do pieczenia chleba, a także słodkich wypieków. Jej lekko słodkawy smak i orzechowy aromat nie są obojętne dla przygotowywanych specjałów.
Właściwości odżywcze
Zaznaczmy, że w mące kasztanowej znajdziemy witaminy A, C, E oraz z grupy B – w tym B1, B2, B3, B5, B6. Co więcej, jest ona uznanym źródłem bioflawonoidów oraz garbników, a także kwasu foliowego. Unikatowy skład jest antidotum na pierwsze oznaki starzenia, ale nie tylko.
Zamienienie tradycyjnej mąki pszennej na mąkę kasztanową będzie miało zbawienny wpływ na wzrok, a także wspomaganie procesu wzrostu dzieci i młodzieży. Powinny po nią sięgać kobiety planujące potomstwo, a także panie w okresie menopauzalnym.
Mąka kasztanowa to produkt szczególnie wartościowy także dla kobiet ciężarnych. Kwas foliowy, który znaleźć można w jej składzie to bezcenny element diety każdej kobiety, bez którego trudno o prawidłowy rozwój płodu. Ponadto dzięki licznym minerałom, takim jak miedź, magnez, cynk, potas, fosfor, czy żelazo, przyszłe mamy mogą cieszyć się zdrowiem zarówno swoim, jak i swojego malucha. Sięgać po nią mogą i osoby chore na celiakię, bowiem mąka ta jest produktem naturalnie bezglutenowym, dzięki czemu w kuchni przyrządzić można przy jej pomocy pyszne posiłki bezglutenowe.
Zaobserwowano także wzmocnienie układu krwionośnego oraz nerwowego, poprawę koncentracji i pamięci. Dodatkowo, zawarte w mące kasztanowej minerały mają wpływ na poprawę wyglądu skóry oraz włosów.
Kalorie
Ilość wcześniej podanych wartości węglowodanów może dla niektórych osób wydawać się nazbyt duża. Pamiętajmy jednak, że węglowodany są nam potrzebne – dzięki nim nasz organizm ma energię i siłę do działania, a w porównaniu do pszennej, mąka kasztanowa wypada znacznie korzystniej (mąka pszenna 76 g węglowodanów w 100 g).
W 100 gramach mąki kasztanowej znajdziemy 370 kcal oraz bogactwo właściwości odżywczych skutecznie wspomagających organizm; między innymi dzięki wysokiej zawartości błonnika.
Mając to na uwadze, nie bójmy się wprowadzić ją do domowej kuchni.
Indeks glikemiczny
Dodajmy, że mąka z jadalnych kasztanów jest produktem zalecanym w diecie cukrzycowej. Korzystny indeks glikemiczny IG mąki kasztanowej pozwala na przygotowanie z jej udziałem dań, które powinny zostać wyeliminowane z diety osoby cierpiącej na cukrzycę. Dla porównania, tradycyjna mąka pszenna oznaczona jest indeksem w wysokości 85, a dla mąki kasztanowej indeks glikemiczny wynosi 65.
Zastosowanie mąki kasztanowej
Klienci poznający produkt zadają często pytanie do czego używać mąki kasztanowej. Najczęściej mąka kasztanowa z uwagi na swój doskonały, słodkawy posmak stosowana jest do przygotowywania wybornych deserów. Produkt ten daje jednak o wiele szerszy wachlarz możliwości. Najczęściej jest ona dodatkiem do naleśników, ulubionych ciast i ciastek, a także makaronów domowych oraz do chleba. Bardzo dobrze sprawdza się z takimi produktami, jak wanilia, czy czekolada, choć warto spróbować i połączenia z grzybami, mięsami, a także z mniej popularnymi u nas ciecierzycą i dynią.
To bardzo dobry i cenny składnik diety, który dziś powoli wraca do kuchennych łask. Niegdyś stosowany był na bardzo szeroką skalę – zwłaszcza we wspominanym już basenie Morza Śródziemnego. Warto więc powrócić do dawnej tradycji i postawić na zdrowie.
Polecamy Wam przygotowanie kilku smakołyków z użyciem tego rodzaju mąki, chociażby ciasta kasztanowego, ciasteczek, czy cukierków kasztanowych lub upieczenia z nią chleba. Porównajcie ich smak z produktami przygotowanymi z użyciem zwykłej mąki, a szybko przekonacie się, jak przyjemną różnicę wniesie mąka kasztanowa do Waszego życia i jak przyjemnie pobudzi kubki smakowe.
Mąka podczas procesu pieczenia nieco ciemnieje, ale też uwydatnia swój specyficzny, słodki i orzechowy smak. Idealnie komponuje się z dodatkiem cynamonu, przypraw korzennych oraz wanilii.
Przepis z mąką kasztanową
Kasztanowe ciasto z owocami
SKŁADNIKI
450 g mąki kasztanowej
3 jajka
2,5 łyżeczki bezglutenowego proszku do pieczenia
ziarenka laski wanilii
1 łyżka stewii lub cukru brzozowego
350 ml mleka kokosowego lub migdałowego
około 70 ml oleju
garść malin, porzeczek lub innych miękkich owoców
polewa czekoladowa
Jajka ubijamy z cukrem na puch. W osobnej misce mieszamy sypkie składniki, dodajemy je do ubitych jajek i strużką wlewamy mleko oraz olej. Na koniec wsypujemy owoce i mieszamy szpatułką. Ciasto przekładamy do silikonowej formy i pieczemy przez 35 minut / 160 stopni C w piekarniku bez termoobiegu.
