Dzięki popularyzacji w Polsce programów podróżniczych w rozmaitych mediach, a także tego rodzaju literatury, nie ma chyba osoby, która choć raz nie zetknęłaby się z yerba mate, czyli herbatą paragwajską. Ten wyjątkowy pod każdym względem napój spopularyzowali w Polsce przede wszystkim globtroterzy, a także w nieco mniejszym i celebryci, którzy opowiadali o wspaniałych właściwościach i cudownym działaniu (oraz smaku) herbaty paragwajskiej. Jak dowiecie się za chwilę – całkiem słusznie. Abyście przekonali się do spożywania tego znakomitego naparu przybliżymy Wam jego działanie, tak, by wybór yerba mate był podyktowany zdrowiem i rozsądkiem, nie zaś chwilową modą.
Historia i pochodzenie herbaty
Herbata paragwajska znana jest na świecie, a właściwie w dorzeczu Parany skąd pochodzi (dzisiejsze tereny Brazylii, Paragwaju i Argentyny) od tysięcy lat. Miejscowa ludność piła ją i cieszyła się znakomitym zdrowiem. Kiedy w wieku XVII na te właśnie tereny dotarli jezuici prowadzący tu misje, szybko zauważyli, iż żucie liści egzotycznej dla nich rośliny, jaką był ostrokrzew powoduje orzeźwienie oraz dodaje energii.
Szybko i oni zaczęli cieszyć się smakiem i właściwościami naparu, który sporządzać zaczęli na bazie sproszkowanych pędów oraz liści. Tak pozyskaną wiedzę oraz napój rozpowszechnili w Europie, tworząc nawet w dorzeczu wspomnianej już Parany plantacje ostrokrzewu paragwajskiego. Kiedy w II połowie XVIII wieku zakon jezuicki został skasowany, plantacje te podupadły, by odzyskać swoją świetność dopiero wiek później. Popularność herbaty z ostrokrzewu paragwajskiego urosła do tego stopnia, iż stała się ona napojem narodowym w Argentynie, Urugwaju, Brazylii i Paragwaju.
Do Polski yerba mate trafiła bardzo późno. Spopularyzowana została dopiero w latach 90-tych XX wieku. Właśnie w tym czasie powstała pierwsza firma sprowadzająca do Polski herbatę paragwajską yerba mate. Jednak prekursorzy takiej właśnie działalności znaleźli się wiek wcześniej, jednak zostali oni skutecznie zablokowani przez Rosjan.
Herbata paragwajska a zdrowie
Picie herbaty paragwajskiej to sposób na zdrowie. Dzięki temu, iż mocna herbata z paragwaju zawiera mnóstwo znakomitych składników zdrowotnych, możemy cieszyć się licznymi cennymi właściwościami yerby, spośród których należy wskazać na:
- Obniżanie cholesterolu
- Leczenie otyłości
- Ochrona wątroby
- Ochrona układu sercowo – naczyniowego
- Podniesienie odporności
- Likwidowanie zmęczenia i senności
Yerba mate to także napój o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Warto pić ją ze względu na podnoszenie sprawności intelektualnej, a także dla podniesienia poziomu energii. Regularne picie yerba mate to gwarancja lepszego kojarzenia oraz przyspieszenie procesów myślenia.
Napar działa wspomagająco w leczeniu alergii, a także migrenowych bólów głowy. Herbata paragwajska to napój doskonały, bowiem działa podobnie na układ nerwowy jak kawa, jednak nie powoduje uzależnień. Warto pić ją ponadto dla uregulowania przemiany materii, dla ułatwienia trawienia, czy też w celu oczyszczenia organizmu z toksyn (znane są bowiem jej właściwości przeczyszczające).
Warto pić ją także przy problemach reumatycznych oraz dla zlikwidowania stresu. Napar znany jest ponadto z działania moczopędnego oraz opóźniania starzenia. To także świetny sposób na zachowanie urody– pozytywnie działa na włosy, paznokcie i skórę, a jednocześnie opóźnia procesy starzenia.
Jednak poza zaletami, yerba mate posiada też i wady. Szczególnie mocno uwidaczniają się one w przypadku osób, które spożywają napój w nadmiarze (dotyczy to zwłaszcza mieszkańców Urugwaju i Paragwaju, czy innych krajów Ameryki Południowej) – bardzo często zapadają oni na nowotwór jamy ustnej, przełyku oraz gardła, a także pęcherza moczowego.
Rytuał parzenia
Herbata paragwajska, podobnie jak tradycyjna herbata chińska ma swój własny rytuał parzenia i przygotowywania go. Aby sporządzić napar konieczne jest posiadanie specjalnej tykwy, zaś do picia rurki z sitkiem. Sposób przygotowania yerby uzależniony jest od regionu, w którym spożywany jest napój.
Nieco inaczej sporządza się ją w Argentynie, czy Brazylii, jeszcze inaczej w Paragwaju. Przeważnie susz wsypywany jest w proporcji od ćwierć do aż ¾ objętości tykwy, w zależności od mocy herbaty z ostrokrzewu paragwajskiego, jaką chcemy uzyskać.
Sposób ułożenia suszu nie jest obojętny– wykonać należy przy tym odpowiednie czynności, w tym nakrywanie tykwy dłonią i odwracanie jej do góry dnem. Paragwajska herbata zalewana jest wodą ostudzoną o temperaturze około 60 – 85 stopni Celsjusza. Można przyrządzać zarówno napój na zimno, jak i na ciepło.
Yerba mate i jej marki
Obecnie niemal każdy sklep internetowy ze zdrową żywnością posiada herbatę paragwajską w swoim asortymencie. Istnieje mnóstwo jej marek, które zaskakują smakiem i aromatem. Najbardziej znane to Amanda z Argentyny (do codziennego spożycia), CdM – Cruz de Malta, również argentyńska herbata paragwajska o silnym działaniu pobudzającym i dość łagodnym smaku, brazylijska Mate Green, czy argentyńska Romance.
Co ciekawe, w latach 90-tych XX wieku nie tylko powstała pierwsza polska firma sprowadzająca yerbę do Polski, ale też nie możemy zapomnieć o plantacji gatunku Amanda, którą założyli właśnie Polacy – Szychowscy. Bardzo mnie cieszy, że mamy nasz polski wkład w historię yerby 🙂