• O blogu
  • Kontakt
  • Facebook
  • Twitter
  • Pinterest
  • Instagram
Oliwka24.pl - Blog o zdrowej żywności
  • Diety
  • Herbaty
  • Miody
  • Oleje jadalne
  • Soki
  • Uroda
  • Witaminy i mikroelementy
  • Zdrowa żywność
  • Zioła
  • Zdrowie
Strona główna / Zdrowie / Miażdżyca – przyczyny, objawy i leczenie 18 czerwca 2019

Miażdżyca – przyczyny, objawy i leczenie

Miażdżyca – przyczyny, objawy i leczenie

Miażdżyca jest jedną z najpopularniejszych chorób cywilizacyjnych, z którą zmaga się coraz więcej osób. Na skutek rozwoju tego schorzenia może dojść nie tylko do stopniowego, ale nawet nagłego niedotlenienia narządów, co może wręcz zagrażać życiu. Niedotlenione i niedożywione serce oraz mózg wiąże się z bardzo groźnymi konsekwencjami. Jest to jednak schorzenie, którego można całkowicie uniknąć, prowadząc zdrowy tryb życia i pamiętając o kilku istotnych zasadach. Zawsze lepiej jest zapobiegać, niż leczyć, tym bardziej, że medycyna konwencjonalna uznaje miażdżycę za przewlekłą i nieuleczalną chorobę, która prowadzi do długotrwałego/ostrego niedokrwienia organów. Nie jest to wyłącznie problem osób w podeszłym wieku; dotyka ona coraz młodsze osoby, w tym dzieci.

Przyczyny miażdżycy

O miażdżycy w ostatnich latach stało się bardzo głośno, gdyż boryka się z nią coraz więcej osób – zarówno osoby starsze, jak i młode, w tym dzieci. Chroniczny stan zapalny w organizmie na skutek uszkodzenia wewnętrznej warstwy ścian naczyń krwionośnych sprawia, że zaczyna gromadzić się przy nich warstwa składająca się z tłuszczów. W warstwie podśródbłonkowej gromadzi się cholesterol wraz z komórkami piankowatymi. Problem cały czas się nawarstwia i dochodzi do tego momentu, że błona wewnętrzna staje się skupiskiem lipidów, kolagenu i złogów wapnia. Złogi miażdżycowe zaburzają prawidłowe funkcjonowanie tętnicy, która staje się coraz bardziej sztywna, zwężona i osłabiona. Cały ten proces prowadzi do powstania blaszki miażdżycowej mającej za zadanie zmniejszyć przepływ krwi w naczyniu. W wyniku jej pęknięcia może nastąpić gwałtowne zamknięcie tętnicy, co skutkuje niedokrwieniem narządu, który był unaczyniony przez tętnicę objętą procesem miażdżycowym. Blaszki miażdżycowe są bardzo podatne na pęknięcia; powstały zakrzep zamykający tętnice może przyczynić się nawet do powstania martwicy. Co ciekawe, cały proces rozpoczyna się już w wieku dziecięcym i wraz z upływem czasu postępuje. Proces miażdżycowy może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo, a po menopauzie u kobiet czy też po andropauzie u mężczyzn dać o sobie znać w postaci szeregu dolegliwości. W takim przypadku najczęściej diagnozowana jest już miażdżyca w zaawansowanym stadium. Objawy tego schorzenia mogą nasilać się stopniowo lub wystąpić nagle.

Do rozwoju miażdżycy i nadmiernego odkładania się lipidów w ścianie naczyń krwionośnych może przyczynić się wiele czynników. Zaliczyć można do nich starszy wiek, płeć męską, brak ruchu lub jego niewielką ilość, nadwagę, otyłość, przypadki w rodzinie chorób o podłożu miażdżycy, źle zbilansowaną dietę (bogata w nasycone tłuszcze zwierzęce i tłuszcze trans oraz rafinowany cukier), nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, dyslipidemia i palenie papierosów (dym tytoniowy zawiera toksyny uszkadzające śródbłonek naczyń). W grupie zwiększonego ryzyka zachorowalności znajdują się osoby mające zwiększone stężenie frakcji cholesterolu LDL i trójglicerydów oraz upośledzoną tolerancję glukozy. Czynnikami ryzyka rozwoju miażdżycy są także krążące we krwi przeciwciała, co ma miejsce przy infekcjach wirusowych i chorobach o podłożu autoimmunologicznym.

Miażdżyca – objawy

Miażdżyca nie jest chorobą, która powoduje ból, ale problemy pojawiają się w wyniku niedotlenienia narządów. Jeśli dojdzie do zmniejszenia drożności czy też do zatkania jednej z tętnic wieńcowych, które odpowiedzialne są za dowóz krwi z tlenem i składnikami odżywczymi do serca, pacjent może zacząć uskarżać się na ból wieńcowy nasilający się po wysiłku fizycznym. Zwykle ustępuje on samoistnie po krótkim odpoczynku; jeśli jednak dojdzie do pęknięcia blaszki miażdżycowej i powstania zakrzepu, trzeba liczyć się z wystąpieniem martwicy serca w postaci zawału. Z kolei ból łydek ma miejsce w przypadku miażdżycy rozwijającej się w tętnicy zaopatrującej w krew kończyny dolne. Takie chromanie przestankowe ustępuje dopiero po zaprzestaniu wysiłku i odpoczynku. Miażdżyca kończyn dolnych to nie tylko ból i skurcze łydek/ud, ale także bóle stóp, zimna i blada skóra kończyn oraz owrzodzenia. Jeśli dojdzie do zwężenia tętnicy szyjnej czy też kręgowej dostarczającej krew do mózgu, następuje niedokrwienie tego narządu. W efekcie pacjent czuje zdezorientowanie, towarzyszą mu zawroty głowy i może nawet wystąpić chwilowy niedowład. Niedrożność którejś z tych tętnic może skończyć się udarem niedokrwiennym mózgu. Przy miażdżycy tętnic nerkowych występuje ciężkie nadciśnienie i niewydolność nerek. Przy miażdżycy jelit i tętnic jamy brzusznej towarzyszy pacjentowi ból brzucha, szczególnie po posiłku.

Sygnałami alarmowymi powinny być szybkie łapanie tzw. zadyszki przy wysiłku fizycznym i wydłużony okres uspokajania oddechu. Spadek ogólnej kondycji, luki w pamięci i zła koncentracja także powinny wzbudzić niepokój, gdyż mogą być pierwszymi objawami miażdżycy. To samo dotyczy bólu łydek po spacerze czy marszu, który zwykle jest wynikiem zaburzonego krążenia krwi i może wskazywać na problemy z naczyniami. Objawami zaawansowanej choroby są dusznicowy ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze i niewydolność nerek. Powikłaniami miażdżycy są choroba niedokrwienna serca, zawał serca, udar mózgu, choroby nerek, niewydolność krążenia, arytmia serca, niedokrwienie kończyn, tętniaki, impotencja i zgon.

Badania i diagnostyka

Chociaż nie ma konkretnego badania, na podstawie którego można jasno stwierdzić miażdżycę, to już nawet z podstawowej morfologii można wiele wyczytać. W przypadku podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi, a szczególnie z zawyżonym poziomem frakcji LDL i wysokim poziomem trójglicerydów można już podejrzewać u siebie postępujące zmiany miażdżycowe. Sygnałem alarmowym powinny być także nieprawidłowości widoczne pod skórą w postaci żółtych zgrubień. Są one często widoczne w okolicy powiek. Mogą mieć także postać guzków na ścięgnach nadgarstków czy na ścięgnie Achillesa. W przypadku zaawansowanej miażdżycy możliwe jest jej wykrycie dzięki badaniu USG naczyń, tomografii komputerowej i koronarografii (w celu uwidocznienia naczyń wieńcowych odpowiedzialnych za dostarczenie krwi do mięśnia sercowego).

badanie ekg

Badane są stężenia we krwi związków takich jak glukoza i cholesterol całkowity (frakcje LDL i HDL oraz trójglicerydy) oraz wykonuje się badanie elektrokardiologiczne i próbę wysiłkową EKG. Znaczenie ma stężenie mocznika i wartość CRP oraz stężenie kreatyniny. Dodatkowo przeprowadzane są badania przepływu krwi w naczyniach tętniczych, wykonuje się zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej i badanie rentgenowskie naczyń krwionośnych w miejscu objętym zmianami miażdżycowymi. Angiografia może dotyczyć zarówno naczyń kończyn dolnych, jak i szyjnych.

Występowanie arteriosklerozy

Wyróżnia się cztery główne rodzaje miażdżycy, a mianowicie miażdżycę tętnic, miażdżycę tętnic obwodowych, miażdżycę mózgu i miażdżycę naczyń wieńcowych. Przebieg choroby składa się z kilku etapów, w przypadku których zaobserwować można konkretne zmiany w ścianie naczyniowej. Pierwszym etapem są pasma tłuszczowe, które nie przyczyniają się do zwężenia światła naczynia i nie towarzyszą temu żadne objawy. Kolejnym etapem jest utworzenie blaszki miażdżycowej prowadzącej do przebudowy ściany naczynia i coraz większego zwężania jego światła. Wraz z rozwojem blaszki miażdżycowej można mówić już o zmianie niestabilnej, w wyniku czego może dojść do całkowitego zamknięcia światła naczynia.

Miażdżyca aorty brzusznej

Aorta jest największym naczyniem krwionośnym w organizmie, w której także mogą rozwinąć się zmiany miażdżycowe. W wyniku zmniejszenia drożności w odcinku brzusznym często dochodzi do powstania tętniaka aorty, który po osiągnięciu dużych rozmiarów może stanowić realne zagrożenie dla życia pacjenta. Niekiedy jedyną z możliwych opcji jest przeprowadzenie bardzo ryzykownej operacji. Przy miażdżycy aorty do ściany jelita cienkiego nie dociera wystarczająca ilość krwi z tlenem, co objawia się bólem nadbrzusza po zjedzeniu wysokotłuszczowego posiłku, chudnięciem i uciążliwą biegunką.

Miażdżyca mózgu i tętnic szyjnych

Zmiany miażdżycowe mogą rozwijać się w naczyniach mózgowych, a w wyniku zawężenia i niedokrwienia mózgu może dojść do trwałych zmian neurologicznych (zaburzenia mowy i widzenia, problemy ze słuchem, osłabienie mięśni, niedowłady) i martwicy tkanki mózgowej. Osoby borykające się z miażdżycą mózgu znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia udaru. U pacjentów w podeszłym wieku choroba ta manifestuje się otępieniem umysłowym, problemami z pamięcią i rozpoznawaniem oraz pogorszeniem ogólnej sprawności umysłowej. Z kolei przy miażdżycy tętnic szyjnych często dochodzi do omdleń, zawrotów i chronicznych bólów głowy.

Miażdżyca serca (naczyń wieńcowych)

Na skutek utrudnionego przepływu wieńcowego w wyniku zwężenia światła tętnic wieńcowych przez zmiany miażdżycowe, do mięśnia sercowego nie dopływa wystarczająca ilość krwi z tlenem i składnikami odżywczymi niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania tego narządu. Prowadzi to nie tylko do rozwoju choroby wieńcowej, ale także do zawału i nawet do nagłej śmierci sercowej. Choroba niedokrwienna serca może mieć postać stabilną i wówczas stosuje się leczenie farmakologiczne lub niestabilną – konieczne staje się wszczepienie bajpasów lub stentów. Miażdżyca serca objawia się dusznością, szybką męczliwością i dużą wrażliwością na niską temperaturę.

Miażdżyca kończyn dolnych i miażdżyca zarostowa

Na skutek zwężenia średnicy naczyń krwionośnych w obrębie kończyn dolnych dochodzi do rozwoju miażdżycy nóg, a następnie do przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. W przypadku miażdżycy zrostowej dochodzi do stopniowego zamykania światła naczynia, co w początkowym stadium objawia się szybką męczliwością kończyn oraz ich zwiększoną wrażliwością na zimno. Pacjent odczuwa mrowienie i nawet drętwienie kończyn, których naczynia zostały objęte zmianami miażdżycowymi. Wraz z pogłębieniem się problemu pojawiają się dolegliwości bólowe, które towarzyszą pacjentowi podczas chodzenia. Ustępują one dopiero po zaprzestaniu aktywności. W zaawansowanym stadium miażdżycy zarostowej, ból nóg towarzyszy pacjentowi także w spoczynku, a na skórze w obrębie zmienionego chorobowo naczynia widoczne są owrzodzenia; z czasem może wystąpić nawet martwica.

Miażdżyca zarostowa może objawiać się uczuciem szybkiego marznięcia stóp. Cała kończyna może stać się blada na skutek niedokrwienia. Często zanika również owłosienie na skórze i dochodzi do spadku jej ciepłoty. Na niektórych czy nawet na wszystkich tętnicach kończyn dolnych może dojść do ustania tętna.

Miażdżyca oka

Do zmian miażdżycowych może dojść nawet w oku, a dokładniej w tętnicach na dnie oka. W celu ich wykrycia przeprowadza się przesiewowe badanie dna oka. Jest to proste badanie, które może zostać wykonane przez okulistę czy też przez wyszkolonego lekarza.

Leczenie i rehabilitacja miażdżycy

Celem leczenia miażdżycy jest zredukowanie czynników ryzyka. Zaleca się wobec tego zaprzestanie palenia tytoniu i unormalizowanie masy ciała. Leczenie miażdżycy obejmuje także leczenie cukrzycy i nadciśnienia tętniczego oraz zaburzeń lipidowych. Pierwszym krokiem jest zmiana dotychczasowego stylu życia, który to przyczynił się do rozwoju choroby. Konieczne jest nie tylko prawidłowe zbilansowanie diety i wykluczenie pewnych składników, ale również zwiększenie aktywności fizycznej. Jeśli takie zmiany nie przynoszą oczekiwanych efektów, wówczas sięga się po leczenie farmakologiczne. Do obniżenia stężenia trójglicerydów stosuje się fibraty w postaci klofibratu czy też ciprofibratu. Wykorzystywane są także żywice wiążące kwasy żółciowe, które redukują frakcję złego cholesterolu LDL. Chodzi tutaj głównie o kolestypol i cholestyraminę. Na rynku dostępny jest także ezetymib hamujący wchłanianie cholesterolu w jelicie. Stosowane są również leki na nadciśnienie i chorobę niedokrwienną serca w postaci inhibitorów konwertazy i ß-blokerów. Leki przyjmowane przy miażdżycy służą obniżeniu poziomu cholesterolu i ciśnienia. Są to leki przeciwpłytkowe i rozrzedzające krew; często zalecany jest także kwas acetylosalicylowy. Leki moczopędne pomagają obniżyć ciśnienie krwi, a leki z grupy inhibitorów ACE przeciwdziałają zwężeniu tętnic. W cięższych przypadkach miażdżycy tętnic sięga się po metody chirurgiczne w postaci angioplastyki, endarterektomii, aterektomii i terapii trombolitycznej.

Dieta antymiażdżycowa

Zmiana sposobu odżywiania w przypadku miażdżycy jest kluczowa. Za jej pomocą można nie tylko zapobiec rozwojowi tego schorzenia, ale także wspomóc leczenie. Zaleca się ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych, a są one obecne w tłustych mięsach i wędlinach, smalcu, boczku, słoninie i tłustych produktach mlecznych. Należy zastąpić je nieprzetworzonymi tłuszczami nienasyconymi w postaci roślinnych olejów tłoczonych na zimno. W diecie powinny znaleźć się olej rzepakowy, oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, orzechy, nasiona i pestki, siemię lniane. Najlepiej jest ograniczyć spożycie mięsa na rzecz tłustych ryb morskich takich jak łosoś, makrela, śledź czy sardynka. Wystrzegać należy się także tłuszczów trans obecnych w margarynach, słodyczach, wypiekach cukierniczych, chipsach i frytkach oraz w daniach typu fast food. Jajka również należy jeść z umiarem i sięgać po te ze sprawdzonego źródła. Ograniczyć należy spożycie soli i cukrów prostych. Zwiększyć należy podaż błonnika pokarmowego, który znajduje się w warzywach i produktach z pełnego ziarna.

dieta antymiażdżycowa

Białe pieczywo i produkty mączne powinny zostać zastąpione kaszami, brązowym ryżem, razowym pieczywem i pełnoziarnistym makaronem. Biały ryż i ziemniaki powinny być spożywane rzadko i w niewielkich ilościach. Zalecane są rośliny strączkowe i owoce niskocukrowe. Mile widziane są produkty obfitujące w sterole i stanole roślinne. Sposób obróbki termicznej jedzenia także ma znaczenie. Należy zrezygnować ze smażenia, zastępując je duszeniem, gotowaniem, parowaniem czy pieczeniem.

Jakie zioła na miażdżycę?

Ziołami pomocnymi przy miażdżycy są: czosnek, pączki sosny, liście rozmarynu, głóg, karczoch, imbir, ziele arniki, ziele jemioły, owoce kasztanowca i miłorząb japoński.

Profilaktyka arteriosklerozy

Rzucenie palenia tytoniu zmniejsza aż o połowę ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Z kolei regularna aktywność fizyczna obniża poziom cholesterolu we krwi, stabilizuje masę ciała (wskaźnik BMI nie powinien przekraczać 25) i normalizuje ciśnienie krwi. Oprócz codziennego spaceru zaleca się także uprawiać sporty zwiększające ogólną kondycję i wytrzymałość organizmu w postaci marszobiegów, joggingu, pływania czy jazdy na rowerze. Wysiłek powinien być oczywiście dostosowany do wieku i możliwości. W celu uchronienia się przed rozwojem miażdżycy i wsparcia leczenia tego schorzenia, bardzo ważne jest włączenie do diety produktów obfitujących w kwas nikotynowy, witaminę B6, kwas foliowy, witaminy C i E. Witamina PP obniża poziom cholesterolu we krwi – frakcji LDL i trójglicerydów, jednocześnie zwiększając poziom frakcji HDL. Z kolei witamina B6 z kwasem foliowym redukują stężenie homocysteiny, która to przyczynia się do uszkodzenia śródbłonka naczyniowego. Witaminy C i E są silnymi przeciwutleniaczami, które przeciwdziałają szkodliwemu wpływowi wolnych rodników na naczynia.

Niezwykle ważne jest leczenie współistniejących chorób w postaci nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy zaburzonej gospodarki lipidowej. Przy chorobie niedokrwiennej kończyn istotne jest chronienie stóp przed urazami i i zimnem. Zalecane jest noszenie ciepłych skarpetek i wygodnego obuwia, unikanie przebywania w otoczeniu z niskimi temperaturami oraz wilgoci. Osoby ze stwierdzonymi zmianami miażdżycowymi powinny regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze, stężenie glukozy we krwi i gospodarkę lipidową.


Literatura

  • Prosałek B.: MIAŻDŻYCA: objawy, skutki, profilaktyka i leczenie arteriosklerozy; poradnikzdrowie.pl
  • Prof. dr hab. n. med. Cybulska B., dr med. Szostak-Węgierek D.; lek. med. Kasprzyk Z.: Co to jest miażdżyca i jaki jest jej związek z nadciśnieniem tętniczym; www.mp.pl
  • Mielus M.: Poprawne odżywianie w miażdżycy; doz.pl
  • Arteriosclerosis – an overview; sciencedirect.com
  • Martel J.: Atherosclerosis: Symptoms, Treatment, Prevention & More; healthline.com

Polecane wpisy

  • Domowe sposoby na ból zęba
    Domowe sposoby na ból zęba
  • Witamina B12 - skutki nadmiaru i niedoboru oraz dawkowanie
    Witamina B12 - skutki nadmiaru i niedoboru oraz dawkowanie
  • Kwas foliowy - właściwości, działanie i zastosowanie
    Kwas foliowy - właściwości, działanie i zastosowanie
  • Woda jonizowana - właściwości, wady i zalety, opinie
    Woda jonizowana - właściwości, wady i zalety, opinie
  • Witamina D3 - badanie, dawkowanie i opinie
    Witamina D3 - badanie, dawkowanie i opinie
  • Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej
    Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej

Poprzedni wpis Miód malinowy – właściwości i zastosowanie zdrowotne
Następny wpisŻywokost – właściwości, zastosowanie i opinie

Napisz komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ostatnie wpisy

  • Olej z wątroby rekina – pozyskiwanie, właściwości i przeciwwskazania
  • Woda jonizowana – właściwości, wady i zalety, opinie
  • Witamina D3 – badanie, dawkowanie i opinie
  • Perełkowiec japoński – właściwości, stosowanie i uprawa
  • Nawłoć pospolita – właściwości, działanie i zastosowanie
  • Jasnota biała – właściwości, zastosowanie i uprawa
  • Rozmaryn – właściwości i działanie
  • Najistotniejsze mikro i makroelementy w diecie
  • Flawonoidy – właściwości, działanie i zastosowanie
  • Sól himalajska – skład mineralny, właściwości i zastosowanie

Kategorie

  • Diety
  • Herbaty
  • Miody
  • Oleje jadalne
  • Soki
  • Uroda
  • Witaminy i mikroelementy
  • Zdrowa żywność
  • Zdrowie
  • Zioła

Oleje roślinne

  • Olej kokosowy
  • Olej lniany
  • Olej rzepakowy
  • Oliwa z oliwek
  • Olej z czarnuszki
  • Olej z ostropestu
  • Olej z pestek dyni
  • Olej z wiesiołka

Soki

  • Sok z aronii
  • Sok z brzozy
  • Sok z czarnej porzeczki
  • Sok z granatu
  • Sok z kiszonej kapusty
  • Sok z pokrzywy
  • Sok z rokitnika
  • Sok z żurawiny

Zioła

  • Aloes
  • Czosnek niedźwiedzi
  • Czystek
  • Głóg
  • Hibiskus
  • Kurkuma
  • Mniszek lekarski
  • Żywokost

Zdrowa żywność

  • Ciecierzyca
  • Erytrol
  • Kasza jaglana
  • Ksylitol
  • Ocet jabłkowy
  • Płatki owsiane
  • Rukola
  • Soczewica
  • Tofu

Herbaty

  • Herbata biała
  • Herbata Pu erh
  • Herbata rooibos
  • Herbata yerba mate
  • Herbata zielona

Miody

  • Miód akacjowy
  • Miód faceliowy
  • Miód gryczany
  • Miód manuka
  • Miód nawłociowy
  • Miód rzepakowy
  • Miód spadziowy
  • Miód z mniszka

Superfoods

  • Błonnik witalny
  • Jagody goji
  • Nasiona chia
  • Ostropest plamisty
  • Spirulina

Zdrowie

  • Anemia
  • Cukrzyca
  • Dna moczanowa
  • Gluten
  • Miażdżyca
  • Odchudzanie
  • Witaminy

  • Copyrights © Oliwka24.pl. Projekt i realizacja Grupa Autograf
Użytkowanie Witryny wyraża zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Polityce Prywatności.