Olej z wątroby rekina (łac. Oleum Piscium) jest źródłem wielu cennych substancji odżywczych. Polecany jest dla każdego – dzieci, młodzieży, osób dorosłych, seniorów. Jego wyjątkowe właściwości wynikają z bogatego składu. To NNKT – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, alkiloglicerole oraz skwalen, które mobilizują układ immunologiczny do walki z infekcjami i nowotworami. Jednak poza tym działaniem ten dobroczynny olej ma także szereg innych zastosowań. Kto powinien włączyć tran z wątroby rekina do swojej codziennej diety?
Oleje rybie, do których zalicza się olej z wątroby rekina, są od wielu lat uznawane za bogate źródło wartościowych składników. W przeszłości używali ich Inuici (Eskimosi), Japończycy, Skandynawowie. Teraz znane są na całym świecie i rekomendowane jako element zdrowej diety, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy zwiększa się ryzyko zachorowania na infekcje wirusowe i przeziębienia. Można kupić je w każdej aptece w wygodnej formie kapsułek lub smakowych syropów.
Pozyskiwanie
Rekiny grenlandzkie i tasmańskie, podobnie jak inne ryby, łowione są w celu pozyskania mięsa, skóry, chrząstek, które używane są w różnych dziedzinach przemysłu. Z poławianych sztuk produkuje się również olej.
Olej z rekina jest pozyskiwany z jego wątroby, która zawiera skoncentrowane składniki aktywne. Wątroba jest usuwana z ciała i odpowiednio podgrzewana, aby odparować wodę i uzyskać tłuszcz. Następnie poddawany jest on filtracji, badaniom i wykorzystywany jest do wytwarzania suplementów diety.
Co zawiera tran z wątroby rekina?
W oleju z rekina znajduje się paleta wartościowych substancji odżywczych, które decydują o jego wyjątkowych walorach prozdrowotnych.
NNKT – kwasy omega-3 i omega-6
Olej z rekina jest bogatym źródłem NNKT, czyli niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które kompleksowo wspierają zdrowie, zapobiegając wielu schorzeniom i redukując ich objawy.
Pozyskiwany z wątroby rekina olej dostarcza wielonienasycone kwasy tłuszczowe:
- omega-3, w tym ALA – kwas linolenowy, z którego powstają kwasy EPA – eikozapentaenowy oraz DHA – dokozaheksaenowy
- omega-6, w tym LA – kwas linolowy
Dieta współczesnego człowieka bardzo często zawiera zbyt mało NNKT, a ich niedobory prowadzą do rozwoju poważnych schorzeń. Stąd tak ważna jest dieta dostarczająca te związki lub stosowanie dodatkowych suplementów, które je zawierają.
Alkiloglicerole
Wyjątkowo cennym składnikiem oleju z wątroby rekina są alkiloglicerole (AKG). Pod tą nazwą kryją się lipidy eterowe, które są pochodnymi gliceryny z wiązaniem eterowym.
Alkiloglicerole wykazują bardzo dużą aktywność biochemiczną. Występują naturalnie w organizmie człowieka, między innymi w szpiku kostnym, śledzionie, wątrobie, a także w mleku kobiecym. Wspomagają one produkcję krwinek, w tym leukocytów (krwinek białych) i budują ściany komórkowe, a przez to odpowiadają za sprawną pracę układu odpornościowego.
Badania wskazują też, że alkiloglicerole hamują rozwój komórek nowotworowych, dlatego są one polecane jako naturalne wsparcie podczas terapii antynowotworowych.
Skwalen
W oleju z rekina występuje duża dawka skwalenu – to stokrotnie wyższa ilość w porównaniu do jego zawartości w roślinach jak oliwki, amarantus. Stąd olej z wątroby rekina uznawany jest za najcenniejsze źródło tego związku.
Skwalen jest powszechnie występującym w przyrodzie wielonienasyconym węglowodorem alifatycznym. W niewielkich ilościach jest on syntetyzowany przez organizm człowieka – występuje w skórze, wątrobie, sercu, mózgu i tarczycy. Jest ważnym składnikiem, który bierze udział w wytwarzaniu cholesterolu, hormonów, witaminy D. Wspomaga działanie układu odpornościowego, produkcję krwinek białych, dba o skórę.
Witaminy A, D, E
Ponadto olej z rekina zawiera duże ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – witaminę A, witaminę D oraz witaminę E. Zapobiega dzięki temu niedoborom tych ważnych związków.
Witaminy A, D i E kompleksowo wspomagają układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, wzrok oraz układ ruchu – kości, stawy, mięśnie.
Tran a olej z wątroby rekina
Bardzo często olej rybi pozyskiwany z wątroby rekina określany jest jako tran. W rzeczywistości są to dwa całkowicie inne produkty.
Tran jest produkowany z wątroby ryb dorszowatych. Zawiera on również cenne składniki jak nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 oraz omega-6, witaminy A, D i E, jednak nie ma on alkilogliceroli oraz skwalenu, które obecne są w oleju z wątroby rekina.
Olej z wątroby rekina: właściwości
Olej z rekina ma barwę od lekko żółtej do brązowawej, olejową konsystencję, a także lekki zapach rybi. Ze względu na bogactwo cennych składników jest on rekomendowany jako naturalny suplement diety.
Główne właściwości zdrowotne oleju z wątroby rekina:
- wzmacnianie systemu odpornościowego
- lepsza ochrona przed infekcjami
- działanie antynowotworowe
- poprawa pracy układu krążeniowego – serca i naczyń krwionośnych
- wspomaganie działania mózgu i nerwów
- dbanie o prawidłowy wzrok
- wsparcie dla zdrowia kości, stawów, mięśni
- polepszenie kondycji włosów, skóry i paznokci
Działanie i zastosowanie
Ze względu na działanie związków aktywnych, jakie znajdują się w oleju z wątroby rekina, jest on polecany w wielu dolegliwościach i jako element ich profilaktyki. Kiedy warto po niego sięgnąć?
Odporność
Najczęściej olej z rekina rekomendowany jest jako naturalny sposób na poprawę odporności. Powoduje aktywację odpowiedzi immunologicznej, co wynika z działania alkilogliceroli, skwalenu oraz NNKT.
Wspomaga produkcję białych krwinek, czyli leukocytów, które pełnią kluczową funkcję w działaniu układu odpornościowego. Aktywuje on między innymi limfocyty T, które odpowiadają za komórkową odpowiedź immunologiczną. Dodatkowo podwyższa produkcję makrofagów oraz immunoglobulin.
Dzięki takiemu działaniu olej pomaga w zwalczaniu drobnoustrojów jak wirusy i bakterie. Zmniejsza ryzyko rozwoju infekcji i pomaga w ich leczeniu, dlatego polecany jest szczególnie w okresach epidemii grypy i przeziębienia.
Nowotwory
Aktywacja odpowiedzi immunologicznej na skutek stosowania oleju z wątroby rekina ma również duże znaczenie w terapiach chorób nowotworowych. Według prowadzonych badań zawarte w nim składniki zmniejszają ryzyko tych schorzeń oraz pomagają w ich terapii. Wykazano między innymi, że zapobiega nowotworom piersi i pomaga w leczeniu nowotworów szyjki macicy.
Stosowanie oleju z wątroby rekina w terapiach przeciwnowotworowych wspiera dostarczanie substancji aktywnych z leków do komórek nowotworowych, co ma podwyższać skuteczność ich działania. Olej pomaga też w ochronie przed skutkami radioterapii.
Układ krążenia
Choroby układu krążenia, czyli serca i układu krwionośnego są główną przyczyną zgonów na świecie. Systematyczne stosowanie oleju z wątroby rekina pomaga w zredukowaniu ryzyka tych schorzeń.
Zawarte w tym oleju rybim NNKT, skwalen oraz alkiloglicerole działają wielokierunkowo:
- obniżają poziom złego cholesterolu i trójglicerydów przyczyniających się do miażdżycy naczyń krwionośnych
- normują poziom ciśnienia krwi, a dzięki temu zmniejszają nadciśnienie tętnicze
- wspomagają prawidłowe procesy krzepnięcia krwi
- powodują wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych
Dzięki temu olej z wątroby rekina polecany jest jako element profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych. Zmniejsza ryzyko miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, choroby wieńcowej, zawałów serca i udarów.
Choroby neurodegeneracyjne
Liczne badania nad olejem rybim z wątroby rekina wskazują, że ma on duży potencjał w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych. To choroby układu nerwowego, które powodują jego degenerację, czyli stopniowe niszczenie i zanik jego funkcji. Zaliczają się do nich głównie choroba Parkinsona oraz choroba Alzheimera.
Dzięki swoim właściwościom olej ten poprawia pracę układu nerwowego, zmniejszając ryzyko rozwoju dolegliwości neurodegeneracyjnych. Wspomaga też pamięć i koncentrację.
Depresja
Ze względu na wysoką zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych olej z rekina ma pomagać w stanach depresyjnych. Wynika to między innymi z faktu, że u osób z depresją stwierdzano w badaniach niskie ilości kwasu tłuszczowego EPA. Stosowanie oleju z wątroby rekina, a także produktów rybnych ma poprawiać samopoczucie i normować nastrój.
Atopowe zapalenie skóry – AZS
Olej z wątroby rekina może być stosowany wspomagająco w terapii AZS – atopowego zapalenia skóry. Wynika to z jego działania immunomodulującego. Ponadto uzupełnia on poziom nienasyconych kwasów tłuszczowych i witamin A i E, co prowadzi do zmniejszenia suchości skóry.
Trądzik
Poprzez poprawę kondycji skóry olej rybi z rekina pomaga w redukcji zmian trądzikowych. Reguluje wydzielanie sebum, przyspiesza gojenie się skóry i dba o jej właściwe nawilżenie, które w przypadku cery trądzikowej także może być przyczyną zaostrzenia objawów.
Łuszczyca
Korzyści z przyjmowania oleju z wątroby rekina mogą zauważyć również osoby z łuszczycą skóry. Uzupełnienie poziomu lipidów i skuteczniejsze wiązanie wody w naskórku na skutek jego suplementacji zmniejsza objawy łuszczycy – nadmierną suchość skóry, jej rogowacenie, pieczenie, swędzenie. Wzmocnienie pracy układu odpornościowego dodatkowo obniża ryzyko nawrotów schorzenia.
Włosy
Osoby z nadmiernie wypadającymi, suchymi, łamliwymi włosami z rozdwajającymi się końcówkami dzięki olejowi z wątroby rekina mogą poprawić wygląd swojej fryzury. Wynika to głównie z działania kwasów tłuszczowych omega-3.
Stawy
Według badań olej z wątroby rekina wspomaga pracę stawów. Polecany jest on szczególnie w RZS – reumatoidalnym zapaleniu stawów, które zaliczane jest do chorób autoimmunologicznych. Na skutek systematycznej suplementacji dochodzi do zmniejszenia reakcji immunologicznej oraz zredukowania objawów zapalnych.
Wzrok
Duża zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witaminy A powoduje, że suplementacja oleju z rekina jest dobra dla oczu. Dzięki zawartości tych składników umożliwia on zredukowanie ryzyka zachorowania na jaskrę oraz AMD – zwyrodnienie plamki żółtej oka.
Odchudzanie
Chociaż olej rybi jest wysokokalorycznym tłuszczem, to jednak nie powinno zabraknąć go w diecie osób odchudzających się. Aktywuje on metabolizm, a dzięki temu wspiera utratę nadmiaru kilogramów.
Kulturystyka
Stosowanie tranu z wątroby rekina wskazane jest też u sportowców. Właściwy poziom NNKT omega-3 oraz omega-6 poprawia pracę tkanki mięśniowej i przyspiesza metabolizm, pomagając w skuteczniejszym dążeniu do celów treningowych.
Dla dzieci
Olej z wątroby rekina może być również stosowany u dzieci powyżej 3. roku życia:
- zmniejsza ryzyko infekcji jak grypa i przeziębienia
- wspiera pamięć i koncentrację podczas nauki
- pomaga w utrzymaniu zdrowia kości
- wspomaga wzrok
Dawkowanie
Olej z rekina dostępny jest w formie kapsułek oraz płynu. Preparat należy zażywać codziennie, najlepiej przed lub po posiłku.
Rekomendowane dawkowanie:
- u dzieci: 500 mg dziennie
- u dorosłych: 1000 mg dziennie
W celach leczniczych można zwiększyć dawkę do 3000 mg na dobę.
Dla uzyskania pożądanych efektów zaleca się systematyczne stosowanie suplementu, przynajmniej przez okres 30 dni. Można korzystać z niego długoterminowo.
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Olej rybi z wątroby rekina nie powinien być suplementowany u dzieci poniżej 3. roku życia oraz u osób z uczuleniem na składniki preparatu. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny zasięgnąć porady lekarza przed zastosowaniem suplementu.
Na podstawie wielu badań nie wykazano istotnych skutków ubocznych wynikających ze stosowania oleju z wątroby rekina.
Ze względu na zawartość naturalnego lipidu – skwalenu u osób o podwyższonej ilości cholesterolu i trójglicerydów zaleca się monitorowanie poziomu lipidów w trakcie suplementacji.
Cena
Koszt za jedno opakowanie kapsułek z olejem z wątroby rekina to od 12 do 40 złotych w zależności od producenta. Syropy smakowe to wydatek około 20 złotych.
Więcej należy zapłacić za suplementy znanych marek oraz z dodatkowymi składnikami jak czosnek, witamina D3.
Opinie
Ze względu na swoje działanie olej z rekina ma wiele pozytywnych opinii wśród użytkowników. Wskazują oni głównie na wzmocnienie odporności widoczne po rozpoczęciu jego stosowania, co powoduje rzadsze infekcje układu oddechowego – grypy, przeziębienia. Także polecany jest ze względu na poprawę wyglądu cery i włosów.
Podsumowanie
Olej z wątroby rekina to przebadany suplement diety o potwierdzonej skuteczności działania, który sprawdza się zarówno u dzieci, jak i u seniorów. Dzięki niemu można naturalnie zaopatrzyć swój organizm w ważne dla niego składniki aktywne – NNKT, alkiloglicerole, skwalen.
Źródła:
♦ Właściwości zdrowotne oleju z rekina, Wiktor B. Szostak, Dorota Szostak-Węgierek, Przegląd lekarski 63 (2006): 223-226.
♦ Mechanizm działania i zastosowanie kliniczne oleju z wątroby rekina, Natalia Lewkowicz, Przemysław Lewkowicz, Anna Kurnatowska, Henryk Tchórzewski, Polski Merkuriusz Lekarski, 2006, 119, 598-601.
♦ Wpływ kwasów tłuszczowych (omega) zawartych w rybach na organizm człowieka, Zygmunt Zdrojewicz, Michał Adamek, Artur Machelski, Ewa Wójcik, Borgis – Medycyna Rodzinna 3/2015, s. 137-143.
♦ Olej z wątroby rekina jako terapia wspomagająca w atopowym zapaleniu skóry, Roman Nowicki, Wioletta Barańska-Rybak, Polski Merkuriusz Lekarski, 2007, XXII, 130, 312.
Bardzo ciekawy artykuł! Dziękuję za czas poświęcony za napisanie! Pozdrawiam!
Chciałbym podzielić się swoją pozytywną opinią na temat tego fascynującego wpisu na blogu o „Oleju z wątroby rekina – pozyskiwanie, właściwości i przeciwwskazania”.
Ten artykuł jest nie tylko interesujący, ale także bardzo pouczający. Autor zrobił świetną pracę, przedstawiając nam wyczerpujące informacje na temat oleju z wątroby rekina. Bardzo doceniam szczegółowe wyjaśnienia dotyczące sposobu pozyskiwania tego oleju i jego różnorodnych zastosowań.
To, co szczególnie mi się podobało, to to, że autor zwrócił uwagę na przeciwwskazania i potencjalne ryzyko związane z przyjmowaniem tego suplementu. To bardzo istotne, ponieważ pomaga nam to podejmować świadome decyzje dotyczące naszego zdrowia.
Artykuł jest napisany w sposób przystępny, co sprawia, że nawet osoby bez wiedzy medycznej mogą łatwo zrozumieć omawianą tematykę. To duży plus dla tych, którzy dopiero zaczynają interesować się suplementacją.
Ogólnie rzecz biorąc, jestem pod ogromnym wrażeniem tego artykułu. Dziękuję autorowi za włożony trud w stworzenie tak wartościowej i pouczającej treści. Mam nadzieję, że będę mógł przeczytać więcej takich interesujących wpisów na tym blogu w przyszłości!
Pozdrawiam serdecznie!