Ciecierzyca najczęściej kojarzy się z jedzeniem typowym dla wegetarian. Sławę taką zyskała dzięki swoim właściwościom oraz dużej zawartości pełnowartościowego białka, które doskonale zastępuje mięso.Jednak zalety cieciorki, zarówno te zdrowotne, jak i smakowe powinni docenić wszyscy bez wyjątku, bowiem jest to warzywo szczególne. Dlaczego, opowiemy już za chwilę.
Charakterystyka rośliny
Włoski groch, czyli ciecierzyca zwana też czasem zamiennie cieciorką jest rośliną z rodziny bobowatych. Jej ojczyzną są tereny Bliskiego Wschodu, gdzie od wieków rozmaite rośliny strączkowe stanowiły podstawowy, a wręcz obowiązkowy składnik diety.
Szacuje się, że ciecierzycę uprawia się już od blisko 11 tysięcy lat. Najpierw głównym terenem jej uprawy był wspomniany już Bliski Wschód, następnie zaczęto doceniać jej smak i właściwości w Indiach oraz Etiopii. Do Europy trafiła bardzo szybko, stanowiąc fundament diety śródziemnomorskiej. Przede wszystkim doceniono jej walory w Starożytnym Rzymie, a o jej popularności świadczy chociażby sam Cyceron (Marcus Tullius Cicero), który nosił nazwisko pochodzące od ciecierzycy właśnie.
W XVI wieku wraz z konkwistadorami i żeglarzami z Hiszpanii i Portugalii docierać zaczęła do europejskich kolonii. Dziś jej głównym terenem uprawy są kraje Basenu Morza Śródziemnego oraz Meksyk, Turcja, Etiopia, Pakistan i Indie. Ze względu na fakt, że na terenach Indii oraz Pakistanu szczególnie upodobano sobie cieciorkę, stała się ona składnikiem wielu tradycyjnych potraw arabskich oraz hinduskich. Warto czerpać z bogatych propozycji tej kuchni i próbować wielu nieco egzotycznych dla nas dań.
Jak smakuje, czyli smak i wygląd grochu włoskiego
Choć nazwa ciecierzycy sugeruje, że może ona smakiem przypominać groch, jednak zdecydowanie różni się od niego. Ma ona bardzo przyjemny, kremowy i delikatny orzechowy posmak. Jest smaczna, zdrowa, bardzo pożywna i sycąca. Znakomicie sprawdza się w daniach jednogarnkowych, a także w zupach i gulaszach. Chętnie dodaje się ją również do sałatek, czy przygotowuje z niej znakomite pasty.
Wygląd ciecierzycy w zależności od jej gatunku i rodzaju również przywoływać może na myśl orzechy. To niewielkie ziarenka o pomarańczowo-żółtym zabarwieniu. Ich kształt zbliżony jest właśnie do łuskanych orzechów. W Polsce dostępne są dwa rodzaje cieciorki, mianowicie desi oraz kabuli. Najczęściej spożywaną odmianą jest kabuli. Ma ona dość duże ziarna i kremowo-pomarańczową barwę. Desi z kolei występują w wielu odmianach kolorystycznych, a jej ziarna są małe. Przede wszystkim zjadana jest soczewica czerwona, żółta i zielona, a w dalszej kolejności kremowa, brązowa i czarna (beluga). Choć każda ma nieco inny smak, wszystkie mają podobny, orzechowy posmak.
Dlaczego warto jeść cieciorkę – właściwości zdrowotne i lecznicze
Powszechnie znane są znakomite właściwości zarówno smakowe, jak i zdrowotne włoskiego grochu. Jedzenie go dostarcza do organizmu mnóstwa pełnowartościowego białka zbliżonego swoim składem do zwierzęcego. Dlatego też cieciorka wybierana jest, jak kilkakrotnie już wspomniano, przez wegan i wegetarian. To oczywiście nie wszystkie jej zalety, a zaledwie jedna z bardzo długiej listy.
Ciecierzyca to nie tylko źródło białka. Jej jedzenie dostarcza do organizmu również znacznych ilości aminokwasów. Ponadto to bogate źródło błonnika, kwasu foliowego, czy niezwykle pożytecznych dla funkcjonowania organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych. Poza tym spożywanie ciecierzycy jest korzystne z uwagi na zaopatrywanie organizmu w witaminy z grupy B (w tym B9), żelaza, magnezu, potasu, cynku i fosforu, molibdenu, miedzi, wapnia i selenu.
To dzięki tak bogatej różnorodności składników odżywczych warto dla zdrowia spożywać ciecierzycę. Regularne jej jedzenie sprawić może, iż znacznie zredukowane zostanie ryzyko zachorowania na wiele poważnych chorób, w tym na nowotwór jelita grubego, czy też wpłynie w pozytywny sposób na narządy, takie jak śledziona, trzustka, czy żołądek. To również roślina, która wpływa korzystnie na płodność, poprawia stan i wygląd skóry, a także paznokci i włosów. To równocześnie skuteczny środek wspomagający obniżenie zawartości złego cholesterolu we krwi. Udowodnione jest ponadto, że spożywanie ciecierzycy stanowi znakomite remedium na problemy z bólami głowy, kaszlem i zapaleniem gardła. Z liści tej rośliny przygotować można okłady na zwichnięcia, jak i napar na niestrawność.
Jako ciekawostkę warto dodać, iż w Egipcie uważa się ciecierzycę za silny i znakomity afrodyzjak.
Odchudzanie i stres
Błonnik znajdujący się w ciecierzycy oraz związki w niej zawarte korzystnie wpływają na przemianę materii oraz na długotrwałe uczucie sytości. Błonnik ponadto zmniejsza wchłanianie energii z pokarmów i powoduje zwiększenie spalania tłuszczów oraz wydalania ich z organizmu. Tym samym wspomaga skutecznie odchudzanie. Warto nadmienić, iż spożywanie cieciorki, która zawiera duże ilości tryptofanu, czyli aminokwasu, dzięki któremu wytwarzana jest serotonina (hormon szczęścia), wpływa skutecznie na zmniejszenie się stresu.
Regulowanie poziomu cukru we krwi
Błonnik, jaki zawarty jest w cieciorce znacznie ogranicza absorpcję cukru do krwi. Jednocześnie spowalniany jest proces trawienia, co ma kolosalne znaczenie w przypadku wydzielania się insuliny. Jednocześnie cieciorka posiada niski indeks glikemiczny (IG 30), dzięki czemu śmiało spożywać mogą ją cukrzycy.
Choroby naczyniowo – sercowe i poziom cholesterolu
Spożywanie ciecierzycy to znakomita profilaktyka chorób układu krążenia. Dzieje się tak za sprawą obniżenia poziomu złego cholesterolu (LDL) oraz trójglicerydów. Wprowadzenie cieciorki na stałe do diety daje bardzo korzystne i wymierne efekty dla układu sercowo-naczyniowego.
Inną odczuwalną korzyścią jest obniżenie ciśnienia. Jak wykazują liczne badania, dzięki cieciorce zmniejsza się ryzyko zachorowania na miażdżycę, chorobę wieńcową, czy zawał serca. Warto wspomnieć jednocześnie, że jedzenie ciecierzycy przeciwdziała anemii.
Zaparcia i przemianę materii
Po cieciorkę warto sięgnąć z wielu powodów. Kolejnym z nich jest pozytywny wpływ na perystaltykę jelit oraz prawidłowe wypróżnianie, bowiem jedzenie jej zapewnia pozbycie się problemu zaparć.
To także świetne pożywienie dla osób chorujących na GER (refluks żołądkowo – przełykowy), żylaki odbytu, a także różne choroby jelit.
Leczenia bielactwa
Zgodnie z najnowszymi badaniami opracowanymi przez naukowców z Uniwersytetu Banaras Hindu w Indiach, ciecierzyca skutecznie hamuje oraz leczy bielactwo. Ma być to efekt działania aminokwasów, które syntetyzują melaminę i regenerują komórki pigmentowe.
Mit kłopotliwej cieciorki, czyli jak ją ugotować
Jak w przypadku innych bobowatych, również spożywanie ciecierzycy wywoływać może wzdęcia. Roślina ta ma bowiem silne właściwości gazotwórcze. Aby temu skutecznie zapobiec oraz ustrzec się niezbyt przyjemnych i dość krępujących dolegliwości, konieczne jest dobre ugotowanie ziaren ciecierzycy. Ważne, by ziarna grochu włoskiego wypłukać przed gotowaniem oraz moczyć je przez około 6 do 12 godzin (w zależności od rodzaju ciecierzycy). Do gotowania koniecznie należy użyć świeżej wody. Dobrze też jest dodać niektóre przyprawy do przygotowywanych potraw. Idealne pod tym względem są majeranek, oregano, czy kminek.
Wersja dla niecierpliwych lub osób stawiających na szybkie przygotowanie obiadu: zamiast surowych ziaren można użyć ciecierzycy z puszki.
Najpopularniejsze potrawy i przykładowe przepisy
Z ciecierzycy przygotować można mnóstwo znakomitych potraw. Najbardziej rozpowszechnione są specjały kuchni indyjskiej – falafel, hummus oraz curry. Jednak zastosowanie cieciorki jest kwestią wyobraźni kucharza i łączyć da się ją z rozmaitymi produktami. W ten sposób można przygotować pyszne sałatki, zupy, dania jednogarnkowe, pasty, czy inne potrawy warzywne. Bardzo smaczne zestawienia tworzy ciecierzyca z olejem orzechowym, przyprawami i ziołami typu tymianek, liść laurowy, szałwia, kurkuma, czy gałka muszkatołowa, jak i z produktami, takimi jak boczek, parmezan, pomidory, limonka, ziemniaki, makaron, także białe mięsa, ryby i owoce morza.
Proste przepisy
Hummus
Składniki:
Ciecierzyca –40 dag
Pasta z sezamu – 20 dag
Czosnek – 4 ząbki
Sok z limonek lub cytryny – 4 łyżki
Olej sezamowy – 2 łyżki
Przyprawy do smaku – sól, pieprz Cayenne
Sposób przygotowania:
Namaczać ciecierzycę przez około 8 godzin. Gotować do miękkości, a następnie odcedzić. Wodę z ciecierzycy pozostawić. Następnie ciecierzycę zmiksować, przecisnąć czosnek przez praskę. Dodać wszystkie składniki do masy, wymieszać dokładnie. W razie potrzeby dolać niewielką ilość wody pozostawionej po gotowaniu ciecierzycy. Dodać przyprawy.
Kotlety z ciecierzycy
Składniki niezbędne do ich przygotowania:
Sucha ciecierzyca – szklanka
Czosnek – 1 ząbek
Jajko – 1 sztuka
Czerwona papryka – ¼
Przyprawy do smaku: sól, pieprz, lubczyk, majeranek i tymianek
Sposób przygotowania:
Namaczać ciecierzycę przez 8-12 godzin. Zagotować wodę w garnku, po zagotowaniu dodać ciecierzycę, majeranek oraz tymianek. Po ugotowaniu do miękkości odcedzić i zmiksować z jajkiem oraz czosnkiem. Paprykę pokroić w kostkę, dodać do ciecierzycy, doprawić do smaku według uznania. Wszystkie składniki połączyć i wymieszać pozostawiając w lodówce na około godzinę. Po godzinie uformować kotleciki, które następnie należy wysmażyć po obu stronach na oliwie z oliwy.
