Wiązówka błotna – właściwości i działanie lecznicze
Wiązówka błotna od wieków uważana jest za naturalną aspirynę, czyli środek przeciwbólowy. Redukuje ona stany zapalne i gorączkowe. Nazywana jest także tawułą błotną, gdyż występuje w rejonach podmokłych. Wystarczy wybrać się na mokrą łąkę czy też przejść się brzegiem strumienia/stawu, aby spotkać kropidło błotne. Roślina ta ma szerokie zastosowanie nie tylko w medycynie, ale także w kosmetyce i innych dziedzinach. Sięga się po nią do przemywania oczu, przy uciążliwym trądziku i trudno gojących się ranach, znajdziemy ją w kosmetykach do pielęgnacji skóry i włosów. Jest nawet wykorzystywana do aromatyzowania niektórych rodzajów alkoholu ze względu na swój migdałowy zapach.
Biologia i uprawa
Wiązówkę błotną, czyli Filipendula ulmaria można spotkać w Azji i Europie, również w Polsce. Porasta polskie lasy olszynowe, zarośla, brzegi wód, niskie torfowiska. Tawuła błotna bardzo dobrze rośnie w lekko ocienionych i wilgotnych miejscach, ale jeśli zapewnimy korzeniom stałą wilgoć, to można uprawiać ją także na stanowisku słonecznym. Nie ma dużych wymagań glebowych; najlepiej czuje się w próchnicznej i zawsze wilgotnej glebie. Jej kwiaty są biało- kremowe, a termin kwitnienia przypada od czerwca do sierpnia. Jest to roślina wieloletnia, dorastająca do wysokości dwóch metrów. Chociaż nie wytwarza nektaru, to jednak zapach jej kwiatów działa wabiąco na najróżniejsze owady. Surowcem leczniczym są kwiatostany tawuły błotnej, które zbiera się w całości i suszy w zacienionym miejscu w temperaturze do 30 st. C. Roślina ta uznawana jest za trującą.
Wiązówka błotna: właściwości
Roślina ta jest ceniona przede wszystkim ze względu na bardzo dużą zawartość flawonoidów, pochodnych kwasu salicylowego i garbników. W surowcu znajdziemy kwasy, takie jak kwas kawowy, kumarynowy czy wanilinowy. Obecne są w nim również kwercetyna, hiperozyd i awikularyna. Z salicylanów wymienić warto kwas salicylowy i salicyny, a z garbników rugozynę D o działaniu przeciwnowotworowym. Nie brakuje też w roślinie tej olejków eterycznych. Wiązówka ma właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne, łagodzi bóle głowy i bóle towarzyszące schorzeniom układu kostnego, działa napotnie i przeciwgorączkowo, pomaga pozbyć się kwasu moczowego z organizmu, ułatwia zasypianie i poprawia jakość snu. Związki zawarte w tawule wpływają korzystnie na pracę nerek oraz redukują stany zapalne w nerkach i w całym układzie moczowym.
Działanie i zastosowanie
Tawuła błotna znalazła szerokie zastosowanie w medycynie; od wielu lat używano suszonych kwiatów tej rośliny do wspomagania leczenia przeziębień. Jest to naturalny środek o działaniu moczopędnym i napotnym, ale to nie jedyne właściwości drzemiące w wiązówce. Okazuje się być ona niezwykle pomocna przy problemach ze strony układu trawiennego; sięga się po nią przy wrzodach i stanach zapalnych błony śluzowej żołądka. Filipendula ulmaria rozszerza naczynia krwionośne, działa przeciwgorączkowo, przeciwzakrzepowo i fibrynolitycznie. Stosuje się ją przy infekcjach dróg moczowych ze względu na przeciwbólowe i dezynfekujące działanie tej rośliny. Wiązówka zwiększa również wydzielanie potu – przyniesie zatem ukojenie przy grypie i przeziębieniu. Znosi bóle reumatyczne stawów i mięśni, wspomaga leczenie bólów towarzyszących chorobom, takim jak artretyzm, reumatyzm, gościec i zwyrodnienie kręgosłupa. Sprawdzi się wszędzie tam, gdzie potrzebne są środki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Napary przygotowane z kwiatów tawuły działają odwadniająco, łagodzą poparzenia słoneczne, pomagają przy stanach gorączkowych połączonych z biegunką. Odwary z kwiatów mogą być jak najbardziej stosowane jako naturalny środek uspokajający i przeciwbólowy.
Odwary z kropidła błotnego stosowane są do pielęgnacji nadmiernie przetłuszczających się włosów. Wiązówkę można znaleźć także w kosmetykach przeznaczonych do cery ze względu na działanie ściągające, przeciwzapalne, kojące i odkażające. Roślina ta świetnie zwęża pory, a więc idealnie sprawdza się po zabiegach oczyszczających. Preparaty zawierające tawułę błotną idealnie sprawdzają się szczególnie przy cerze tłustej i trądzikowej. Można także kąpać się z dodatkiem naparów z Filipendula ulmaria, jeśli pragniemy uzyskać relaksującą kąpiel o działaniu uspokajającym. Zewnętrznie stosuje się wiązówkę błotną w postaci naparów i odwarów przy schorzeniach skórnych. Można sięgnąć po nie również przy stanach zapalnych oczu, do przemywania ich. W postaci okładów przyspiesza ona gojenie ran, zmian trądzikowych i owrzodzeń. Tawuła błotna zapobiega nadkwasocie, poprawia przemianę materii i wspomaga usuwanie toksyn z organizmu – jest to roślina wspomagająca proces odchudzania.
Kwiaty tawuły łąkowej znalazły zastosowanie również w kuchni. Sięga się po nią do aromatyzowania produktów, takich jak miód, piwo czy wino. W niektórych krajach dodaje się ją do napojów bezalkoholowych. Idealnie sprawdza się przy produkcji domowych dżemów i jako dodatek do duszonych owoców ze względu na swój migdałowy aromat. Nie tylko kwiaty tej rośliny są wykorzystywane- młode pędy i liście także znalazły zastosowanie w kuchni, a dokładniej jako dodatek do zup. Świetnie nadają one charakteru potrawie, wzbogacając jej smak. Nawet kłącza wiązówki mogą zostać wykorzystane. Są one mięsiste i stanowią świetną alternatywę dla szparagów. Idealne będą zarówno do sałatek i surówek, jak również do sosów.
Przeciwwskazania
Wiązówka błotna nie może być stosowana w przypadku uczulenia na salicylany, gdyż nadmierne spożycie może przyczynić się do podrażnienia przewodu pokarmowego. Roślina ta nie powinna być stosowana przez kobiety ciężarne, ani też karmiące piersią. Przeciwwskazaniem do stosowania wiązówki jest przyjmowanie innych leków zawierających kwas acetylosalicylowy ze względu na to, że może zwiększyć ona ich działanie, doprowadzając do zbyt silnego rozrzedzenia krwi i wystąpienia krwawienia. Dzieci borykające się z świerzbiączką atopową także nie mogą stosować Filipendula ulmaria; to samo dotyczy astmatyków. Jeśli mamy alergię na pyłki, niewskazane jest stosowanie wiązówki błotnej. Przeciwwskazaniem do stosowania jest również zaawansowana choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
Jak stosować?
Z wiązówki błotnej można przygotować prozdrowotna nalewkę, herbatę, syrop, a nawet sorbet. Znajdziemy ją także w preparatach wspomagających przemianę materii, a także w kosmetykach.
Nalewka
Ziele Filipendula ulmaria może jak najbardziej posłużyć nam do przygotowania nalewki o prozdrowotnym działaniu. Świetnie sprawdza się przy zapaleniu żołądka i dolegliwościach związanych z reumatyzmem. Do jej przygotowania potrzebować będziemy 50 g rośliny dobrze zmielonej i pół litra czystej wódki.
Wykonanie: rozdrobnione ziele tawuły zalewamy wódką i odstawiamy do ciepłego miejsca na pół miesiąca. Należy pamiętać o regularnym potrząsaniu butelką. Na koniec przecedzamy nalewkę i przelewamy ją do ciemnych butelek. Należy stosować po łyżeczce, od dwóch do trzech razy dziennie.
Herbata
Z kwiatostanów wiązówki błotnej można przygotować pachnącą herbatkę o prozdrowotnym działaniu. Potrzebna będzie nam łyżka suszu tawuły na 200 ml wrzątku. Całość parzymy przez kilka minut pod przykryciem, a następnie przecedzamy. Uzyskany napar bardzo przyjemnie pachnie i działa kojąco.
Syrop i wiązówkowy sorbet
Do przygotowania syropu potrzebować będziemy czterech garści kwiatów wiązówki, szklanki zmielonego cukru brązowego, soku wyciśniętego z trzech cytryn, jednej startej skórki z cytryny i trzech szklanek wody.
Wykonanie: wodę mieszamy z cukrem i doprowadzamy całość do wrzenia, gotujemy przez dziesięć minut, aż powstanie syrop, po czym zdejmujemy z palnika. Następnym krokiem jest dodanie do syropu soku cytrynowego i startej skórki cytrynowej. Całość mieszamy i dodajemy kwiaty wiązówki, po czym ponownie mieszamy i zaparzamy je w syropie. Gdy syrop ostygnie, przecedzamy go przez gazę. Jeśli chcemy mieć sorbet wiązówkowy, to wkładamy syrop do zamrażalnika na noc. Następnego dnia wyciągamy zamrożony syrop i blendujemy go na gładką masę, którą ponownie pozostawiamy w zamrażalniku na dobę. Czynność tę powtarzamy i znowu zostawiamy na 24 h w zamrażalniku. Tak oto mamy już gotowy nasz sorbet.
Preparaty
Filipendula ulmaria wykorzystywana jest jako dodatek do tabletek o działaniu wspomagającym usuwanie toksyn i nadmiaru wody z organizmu oraz pobudzającym przemianę materii. To samo dotyczy preparatów wspomagających odchudzanie. Wszelkiego typu suplementy diety powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta znajdującymi się na ulotce. Nie należy przekraczać dziennej zalecanej do spożycia porcji.
Wiązówka błotna znalazła zastosowanie kosmetyczne- bardzo często wchodzi w skład szamponów do włosów czy nalewko-szamponów. Świetnie zabezpiecza ona kosmyki przed niekorzystnym wpływem czynników środowiska.
Cena
Za kwiat wiązówki zapłacimy ponad 4 złote za opakowanie o gramaturze 50 g. Za sadzonkę tawuły błotnej w pojemniku zapłacimy 6 złotych.
