Do dyspozycji mamy szereg darów natury, w tym ziół o leczniczych właściwościach, takich jak przykładowo werbena. Dawniej roślinie tej przypisywano niezwykłe moce, a jej korzeń pełnił funkcję amuletu, z którym nie rozstawali się egipscy kapłani. Z kolei druidzi stosowali werbenę do oczyszczania ołtarzów, a Persowie używali jej do wróżenia. Obecnie werbena lekarska również cieszy się dużą popularnością ze względu na swoje dobroczynne działanie na ludzki organizm, w związku z czym wykorzystywana jest przez medycynę naturalną przy wielu dolegliwościach zdrowotnych. Związki aktywne w tej roślinie wpływają korzystnie na układ trawienny, oddechowy i nerwowy oraz wspierają układ odpornościowy i znoszą bolesne skurcze towarzyszące kobietom podczas menstruacji.
Biologia
Werbena ogrodowa jest uprawiana w Polsce jako roślina jednoroczna, chociaż może rosnąć także jako roślina wieloletnia. Charakteryzuje się ona silnym rozkrzewieniem i pachnącymi kwiatami. Ich zabarwienie może być różne – zarówno białe, jak również różowe i czerwone czy też nawet fioletowe. Werbena ogrodowa kwitnie obficie i długo, gdyż aż od czerwca do października. Werbenę pospolitą można znaleźć na suchych zboczach i przy drogach oraz na terenach ruderalnych. Rośnie ona zarówno pojedynczo, jak i w grupach. Spotyka się ją na pastwiskach, murach, gruzowiskach i w ogrodach, a niektórzy nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że mają już w swoim ogrodzie witułkę i traktują ją jako chwast. Roślina ta najlepiej czuje się w miejscach suchych i dobrze nasłonecznionych; rośnie dziko w Polsce i posiada liczne właściwości lecznicze, dlatego też określa się ją mianem werbeny lekarskiej. Nazywana jest także potocznie smoczą trawą, zielem miłosnym, witułką i żelazną werbeną; osiąga od 30 do 70 cm wysokości.
Werbena: właściwości
Werbena wykazuje liczne właściwości prozdrowotne. Wiele kobiet ceni sobie to zioło ze względu na to, że działa rozkurczowo, co okazuje się być zbawienne podczas bolesnych miesiączek. Ponadto werbena wpływa korzystnie na układ oddechowy, kojąc go oraz ułatwiając odkrztuszanie i oddychanie. Warto wobec tego sięgnąć po witułkę podczas przeziębienia czy też schorzeń układu oddechowego. Roślina ta pomocna jest także w przypadku napięcia nerwowego i stresu, gdyż posiada właściwości uspokajające. Pomaga w zasypianiu, dlatego też zaleca się ją osobom mającym problem z bezsennością. Dodatkowo poprawia nastrój i wspiera system immunologiczny.
Werbena jest ziołem łagodzącym nie tylko bolesne miesiączki, ale także zespół napięcia przedmiesiączkowego, który potrafi być prawdziwym utrapieniem. Dodatkowo pobudza laktację u matek karmiących, a więc jest mile widziana w przypadku młodych mam borykających się z niewystarczającą ilością pokarmu. Nie sposób jest zapomnieć o dobroczynnym wpływie witułki na układ pokarmowy. Poprawia ona trawienie i pobudza wydzielanie żółci; stosowanie werbeny jest także sposobem na poprawienie kondycji skóry i błon śluzowych. Po roślinę tę sięga się przy zapaleniu zatok, przeziębieniu, grypie, kamicy żółciowej, chorobach dróg moczowych, przeroście tarczycy, migrenie, menopauzie i w celu przyśpieszenia procesu gojenia ran.
Działanie
Medycyna ludowa bardzo ceniła sobie działanie werbeny, a współczesna medycyna naturalna także bardzo często wykorzystuje tę roślinę w celach leczniczych. Działa ona m.in. antybakteryjnie, ściągająco, napotnie, mlekopędnie, przeciwzapalnie, rozkurczowo, kojąco, antystresowo i uspokajająco oraz wykrztuśnie, nasennie i moczopędnie.
Kobiety karmiące piersią
Witułka może być stosowana przez kobiety karmiące piersią ze względu na stymulację gruczołów sutkowych odpowiedzialnych za produkcję pokarmu.
Bolesna menstruacja i PMS
Napary z werbeny lekarskiej okazują się być bardzo pomocne przy bolesnych miesiączkach. Łagodzą one nie tylko ból związany ze skurczem macicy, ale także dokuczliwe objawy napięcia przedmiesiączkowego.
Depresja i zaburzenia psychiczne
Werbenę zaleca się stosować w przypadku zaburzeń natury psychicznej i przy stanach depresyjnych. Obecne w tej roślinie związki aktywnie poprawiają samopoczucie i dodatkowo wykazują działanie uspokajające na ośrodkowy układ nerwowy. Stosowanie witułki wpływ korzystnie na zwiększenie energii życiowej.
Problemy trawienne
Stosowanie werbeny poleca się osobom borykającym się z problemami ze strony układu pokarmowego. Napary z tego zioła stymulują wydzielanie żółci i poprawiają procesy trawienne.
Odporność
Jedną z zalet naparów z werbeny jest to, że podnosi ona skutecznie odporność organizmu, dlatego też warto sięgać po nią w przypadku osłabionego systemu immunologicznego. Jak najbardziej warto mieć ją w swojej apteczce podczas okresu jesienno-zimowego oraz wiosennego, kiedy to z kondycją naszego układu odpornościowego bywa różnie.
Odchudzanie
Substancje aktywne w witułce wpływają korzystnie na układ trawienny, pobudzając przemianę materii, co ułatwia zachowanie smukłej sylwetki.
Skurcze mięśni i regeneracja tkanek
Pozyskiwany z werbeny olejek jest bardzo pomocny przy skurczach mięśni. Wykorzystuje się go m.in. do masażu mającego na celu złagodzenie skurczów, co okazuje się być zbawienne przykładowo przed intensywnym wysiłkiem fizycznym. Z kolei po treningu olejek ten wmasowany w skórę, wnika w jej głębokie warstwy i wspomaga regenerację tkanek. Olejek z werbeny wykorzystywany jest także przy skręceniach, stłuczeniach i zwichnięciach kończyn.
Zastosowanie herbaty z werbeny
Po werbenę warto sięgać przy najróżniejszych dolegliwościach zdrowotnych i można ją stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Podawana wewnętrznie pomaga przy trudnościach z oddychaniem i przy kaszlu. Warto po nią sięgnąć także przy chronicznym stresie i podwyższonym napięciu nerwowym oraz przy problemach z zasypianiem. Zioło to ma zastosowanie przy osłabionym trawieniu oraz skurczach macicy i jelit, warto go używać również w okresie obniżonej odporności organizmu. Zewnętrznie witułka służy do przemywania ran oraz do płukania jamy ustnej i gardła.
Bardzo cennym surowcem jest olejek z werbeny, który używany jest jako środek kosmetyczny, ale nie tylko. Sprawdzi się do odstraszania owadów, pielęgnacji paznokci, jako dodatek do kąpieli czy środków czystości. Olejek z werbeny świetnie sprawdza się w roli odświeżacza powierza w domu. Jeśli mamy problem z rozczesaniem splątanych włosów czy też jakieś trudności z ich ułożeniem, to wystarczy nałożyć niewielką warstwę olejku na grzebień/szczotkę. Problemy powinny odejść wówczas w zapomnienie.
Werbenę można wykorzystać do przygotowania okładów. Wystarczy zalać garść suszonego ziela 3/4 szklanki wrzącej wody, po czym zaparzać pod przykryciem przez 10 minut. Uzyskany napar wykorzystujemy do nasączenia wacika, którym przemywamy zmienione chorobowe miejsce na ciele. Z kolei ze świeżych liści witułki można zrobić okład działający kojąco na miejsce ukąszone przez owada. Wystarczy zmiażdżyć odpowiednią ilość rośliny na papkę, po czym przyłożyć ją do skóry.
Przeciwwskazania
Werbeny nie powinny stosować kobiety ciężarne ze względu na działanie rozkurczowe tej rośliny oraz osoby wykazujące na nią nadwrażliwość czy też uczulone. Nie powinno się także podawać produktów zawierających witułkę niemowlakom.
Jak parzyć i ile pić zioła?
Werbena dostępna jest zarówno w postaci ciętego ziela i proszku, jak również nalewki. W przypadku suszu wystarczy zalać łyżkę ziela szklanką wrzącej wody, po czym zostawić do zaparzenia pod przykryciem na około kwadrans. Taką herbatę werbenową należy spożywać dwa razy dziennie. Jeśli chodzi o werbenę w wersji zmielonej, to wystarczy połowę łyżeczki proszku zalać małą ilością gorącej wody, po czym wypić w całości po przestygnięciu. Taki specyfik można przyjmować do trzech razy dziennie. Bardzo ważne jest to, aby go nie przecedzać, ale wypić razem z osadem.
Na rynku dostępne są nalewki z werbeny lekarskiej, które można oczywiście wykonać także samodzielnie w swoim zaciszu domowym. Wystarczy zaopatrzyć się w czterdziestoprocentowy alkohol i wysokiej jakości ziele. Nalewkę werbenową sporządzamy w proporcji 1:5. Jest ona banalnie prosta w wykonaniu, gdyż wystarczy wsypać zioło do szklanego naczynia, po czym zalać całość alkoholem i macerować przez co najmniej tydzień. Zasada jest taka, że im dłużej trwa proces maceracji, tym nalewka posiada lepsze właściwości lecznicze. Gdy będzie ona już gotowa, to możemy wypijać ją w wersji rozcieńczonej z wodą w ilości 5-10 ml 2-3 razy dziennie.
