Strączyniec – właściwości, działanie i skutki uboczne
Senes (strączyniec) znany jest chyba każdej osobie, która miała problemy z zaparciami. Warto jednak wiedzieć, że roślina ta wykazuje nie tylko działanie przeczyszczające, ale ma znacznie więcej cennych właściwości. Stosuje się ją do regulacji wypróżnień już od wieków, niestety wiele osób zaczęło mylnie postrzegać ją jako remedium na otyłość. W dużej mierze przyczynił się do tego marketing, który promuje senes jako skuteczny sposób na odchudzanie. Roślina ta stosowana godnie z zalecaniami może przynieść wiele wymiernych korzyści dla zdrowia, ale należy zachować dużą ostrożność, gdyż nieumyślnie możemy wyrządzić sobie niemałą krzywdę. Nawet najlepszy produkt może okazać się toksyną, jeśli przesadzimy z jego ilością, co należy mieć zawsze na uwadze.
Biologia i uprawa
Strączyniec (Cassia L.) jest rośliną należącą do rodziny Fabaceae i obejmuje aż 90 gatunków. Gatunkiem typowym jest strączyniec cewiasty. Za najważniejszego przedstawiciela strączyńców uznaje się strączyniec ostrolistny wywodzący się z Egiptu. Na drugim miejscu znalazł się somalijski strączyniec wąskolistny. Innymi popularnymi gatunkami są strączyniec włoski i strączyniec marylandzki. Preferuje on ciepły klimat – półpustynne i pustynne obszary. Senes jest rodzajem krzewu rosnącego w stanie dzikim w obu Amerykach; można spotkać go także w Australii, Afryce i Azji. Jako, że jest to roślina tropikalna, na próżno jest szukać jej w Polsce w stanie naturalnym. Możliwe jest uprawianie go, zapewniając mu odpowiednie warunki – przewiewne i nasłonecznione szklarnie/oranżerie. Roślina ta wymaga temperatury powyżej 10 st. C, a czasami nawet więcej w zależności od gatunku, oraz żyznej i przepuszczalnej gleby. Latem konieczne jest zapewnienie strączyńcowi stale wilgotnego podłoża, co wymaga regularnego podlewania.
Strączyniec może osiągnąć od 6 do nawet 60 cm wysokości. W zależności od gatunku może mieć liście o innym zabarwieniu – szaro- zielonym czy też zielonkawo- żółtym. Podobnie jest z kwiatami; mogą one być złociste, ciemnozłote czy też brązowo- żółte. Roślina kwitnie od połowy zimy do wczesnego lata lub w drugiej połowie lata. Jej owoce z kolei wyglądają jak strąki. Chorobami dotykającymi strączyńca są przędziorki, co manifestuje się opadającymi liśćmi. Rozmnaża się on przez nasiona wysiewane na wiosnę lub poprzez pobranie półzdrewniałych sadzonek w okresie letnim.
Właściwości
W strączyńcu znajdziemy związki śluzowe i żywicowe, antrazwiązki, glikozydy antrachinowe, sennozydy (sennozydy A i B oddziałują na jelito grube). Roślina ta posiada właściwości przeciwzapalne, przeczyszczające, przeciwutleniające, moczopędne. Obecne w nim związki, takie jak flawonoidy, kumaryny i garbniki czynią go rośliną o działaniu przeciwutleniającym.
Działanie i zastosowanie
Za pomocą senesu można skutecznie oczyścić jelita z nagromadzonych toksyn i jednocześnie poprawić ich perystaltykę. Zaleceniem do stosowania wewnętrznego są zaparcia atoniczne, nawykowe lub będące wynikiem niewłaściwego trybu życia. Stosuje się go przy hemoroidach i szczelinach odbytu. Wykazuje on działanie przeczyszczające i uławiające wypróżnianie się. Przypisuje mu się także działanie moczopędne, gdyż przeciwdziała zastojowi wody w organizmie. Nie brakuje osób sięgających po tę roślinę w celu pozbycia się zbędnych kilogramów. Nie jest to jednak środek odchudzający. Efekt spadku wagi obserwuje się na skutek pozbycia się z jelit zalegających złogów; nie dochodzi jednak do spalenia tkanki tłuszczowej. Jest to możliwe do uzyskania wyłącznie przy deficycie kalorycznym, dobrze zbilansowanej diecie i aktywności fizycznej. Nie należy wobec tego traktować senesu jako magicznego sposobu na pozbycie się nadprogramowych kilogramów. Ponadto ze spożywaniem herbatek czy też tabletek z senesem należy bardzo uważać, gdyż nadmierna ich podaż może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego. Co więcej, przyjmowanie środków przeczyszczających prowadzi do odwodnienia organizmu, a to z kolei nasila proces magazynowania się wody w organizmie. Nie trzeba chyba nikomu mówić, że zastój wody nie sprzyja utracie masy ciała. Strączyniec nie przyspiesza metabolizmu. Spadek wagi jest tylko chwilowy, a nie trwały. Tak samo jak złudzenie bardziej płaskiego brzucha.
Po senes sięga się też w celu oczyszczenia przewodu pokarmowego przed operacjami i badaniami. Senesu nie należy stosować w czasie ciąży, ani też karmienia piersią, jako że obecne w roślinie sennozydy przenikają do pokarmu matki. Senes wpływa pozytywnie na stan skóry, poprawiając jej nawilżenie poprzez wzmożenie produkcji sebum. Pomaga także przy bezsenności, stanach lękowych i padaczce. Senes może być stosowany na włosy, szczególnie w przypadku kobiet z jasnymi kosmykami. Jest to zioło pogrubiające włosy. Wystarczy zmieszać sproszkowane liście senesu z wodą, dodać kwasek cytrynowy czy ocet, dobrze wymieszać i odstawić na noc, po czym nałożyć rano na umyte włosy i pozostawić na półtorej godziny, po czym zmyć wodą. Kolejne mycie włosów powinno mieć miejsce dopiero po trzech dniach. Jego działanie można wówczas przyrównać do naturalnej henny.
Jak stosować?
W aptekach można dostać zarówno herbatki fix w saszetkach z senesem, jak również surowiec w formie mielonej. Nie brakuje też najróżniejszych tabletek ze strączyńcem. Tego typu produkty dostaniemy również w sklepach ze zdrową żywnością. W przypadku herbaty wystarczy zalać susz wrzątkiem i poczekać, aż się zaparzy. Jeśli chodzi o suplementy diety, to należy bezwzględnie stosować się do zalecanych przez producentów dziennych dawek. Senesu nie powinno stosować się dłużej niż maksymalnie dwa tygodnie.
Należy mieć na uwadze to, że zanim dojdzie do wypróżnienia, mija kilka godzin. W związku z tym zaleca się stosować senes przed snem. Jego działanie powinno być odczuwalne po 6-8 godzinach od przyjęcia. Tyle czasu konieczne jest do zadziałania zawartych w roślinie sennozydów w układzie pokarmowym.
Skutki uboczne i przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania senesu jest ciąża i karmienie piersią. To samo dotyczy menstruacji. Nie powinny sięgać po niego dzieci poniżej 12 roku życia. Roślina ta nie jest zalecana przy niewydolności nerek, stanach zapalnych jelit i wyrostka robaczkowego. Osoby borykające się z bólem brzucha czy owrzodzeniami również nie powinny stosować senesu. Przeciwwskazaniem do stosowania strączyńca jest uczulenie na tę roślinę, niedrożność/zwężenie/atrofia jelit i odwodnienie z utratą elektrolitów.
W przypadku strączyńca niezwykle ważne jest, aby nie stosować go przez dłuższy czas, gdyż organizm bardzo łatwo się do niego przyzwyczaja. W rezultacie takie postępowanie prowadzi do rozleniwienia jelit, a więc uzyskania efektu odwrotnego od zamierzonego i pogłębienia się problemów z zaparciami. Osoby przesadzające z ilością i częstotliwością przyjmowania preparatów z senesem przyczyniają się do zaprzestania naturalnego podejmowania przez jelita aktywności związanej z przesuwaniem i defekacją mas kałowych. Grozi to samozatruciem organizmu. Kał zawiera toksyny, które powinny jak najczęściej opuścić nasze wnętrze, aby nie doszło do powtórnego ich przenikania. Nawet po odstawieniu senesu powrót do normalnego wypróżnienia się może być utrudniony i wymagać czasu. Ponadto sięganie po środki przeczyszczające prowadzi do wypłukiwania się witamin i minerałów oraz do odwodnienia organizmu. Działaniami niepożądanymi mogą być też świąd, pokrzywka i wysypka w przypadku osób nadwrażliwych. Zdarzają się także dolegliwości bólowe i skurczowe w obrębie jamy brzusznej i wodnisty stolec.
Długotrwałe stosowanie senesu może przyczynić się do zaburzenia gospodarki wodno- elektrolitowej. Mogą wystąpić również nieodwracalne zmiany pigmentacyjne w błonie śluzowej jelita grubego, białkomocz czy krwiomocz. Zmianie może ulec nawet zabarwienie moczu. Ogromną ostrożność należy zachować w przypadku osób stosujących glikozydy nasercowe, preparaty o działaniu diuretycznym, leki antyarytmiczne, korzeń lukrecji lub adrenokortykosteroidy.
Cena
W przypadku senesu najczęściej stosowaną formą są herbatki. Można kupić gotowe herbaty fix w saszetkach lub suszone liście senesu w cenie ponad 3 złotych za 30 torebek/50 g. W sprzedaży dostępne są także tabletki z senesem. Opakowanie zawierające 60 kapsułek to koszt ponad 18 złotych.
Opinie
Senes ceniony jest przede wszystkim ze względu na swoje działanie przeczyszczające. Okazuje się być dla wielu osób naturalnym remedium przy problemach z wypróżnianiem, czemu towarzyszy szereg dokuczliwych dolegliwości. Skuteczność tego środka jest jak najbardziej adekwatna do ceny. Osoby stosujące senes są zadowolone z szybkiego działania i wydajności. Roślina ta działa skutecznie, ale delikatnie.
