Tarczyca bajkalska – właściwości i zastosowanie korzenia bajkaliny

Moda na to, co naturalne zagościła na dobre w wielu domach. Dotyczy to zarówno żywności, jak i kosmetyków, ubrań, czy leków.W obszarze leczenia widać to na przykładzie choćby zwiększonego popytu na zioła i rozmaite naturalne preparaty. Dobrze znane nam produkty ziołowe na nowo wracają do łask, a niektóre z nich, tak jak w przypadku tarczycy bajkalskiej, zaczynamy dopiero odkrywać. Dzieje się to z olbrzymią korzyścią dla zdrowia i urody osób chętnie sięgających po zioła oraz po produkty powstałe na ich bazie.

Bajkalina, czyli tarczyca bajkalska jest rośliną, która od lat stosowana jest w lecznictwie ze względu na swoje cenne właściwości prozdrowotne. Nalewki i napary przygotowane na bazie tego zioła stosowane są przy gorączce, chorobach wirusowych, astmie oraz alergii. W ziołolecznictwie wykorzystuje się czteroletnie korzenie bajkaliny, które zawierają nawet do 20% aktywnie czynnych związków, takich jak flawonoidy, wśród których szczególnie ważną rolę odgrywa: bajkalina, a także wogonina i scutellareina, glikozydy, garbniki, kwasy fenolowe, olejki eteryczne, sterole, diterpeny, czy też alkaloidy. Te drogocenne substancje przyczyniają się do zapobiegania apoptozie, przeciwdziałając zmniejszaniu się komórek w narządach. Bajkalina jest niezwykle pomocna przy stanach zapalnych, aktywnych zwyrodnieniach, a nawet w chorobie nowotworowej.

Trochę tradycji…

Roślina, którą odkryła dla siebie stosunkowo niedawno społeczność europejska, wywodzi się z chińskiej tradycji, gdzie stosowano ją w medycynie ludowej. W Europie znany był jednak odpowiednik tarczycy bajkalskiej (Scutellaria baicalensis Georgi), czyli tarczyca pospolita (Scutellaria galericulata L). Tarczyca pospolita używana była jako środek na uspokojenie oraz wzmocnienie, a także działała ona moczopędnie i przeciwgorączkowo.

W ludowym zastosowaniu używano przede wszystkim ziela tarczycy pospolitej w celu likwidowania szeregu dolegliwości. W wielu kwestiach zarówno jedna, jak i druga tarczyca wykazują mnóstwo podobieństw. Niemniej jednak, tarczyca bajkalska została dokładnie przebadana przez naukowców, co za tym idzie dogłębnie poznano jej właściwości.

Pochodzenie, wygląd i uprawa

Tarczyca bajkalska, czyli z łaciny Scutellaria baicalensis Georgi (z angielskiego Scullcap, niemieckiego Baikal-Helmkraut, chin. Huang Qin) jest niewysoką rośliną wieloletnią pochodzącą z rodziny Labiatae, czyli tej samej, z której pochodzi mięta. Osiąga ona średnio wysokość między 25 a 60 cm, choć znane są przypadki tarczycy o wysokości ponad 1 metra. Kwitnie w okresie od czerwca do września, wtedy też odbywają się jej zbiory.

Roślina pochodzi z terenów Azji – Syberii, Zabajkala, Nadmorskiego Kraju, Mongolii, Japonii oraz Chin. Właśnie pochodzeniu z terenów nadbajkalskich zawdzięcza ona drugi człon swojej nazwy.

W przeszłości tarczycę bajkalską podawano jako środek na pogryzienia przez dzikie zwierzęta oraz przeciwdziałający wściekliźnie. Chętnie stosowano ją również na kobiece przypadłości, a także wykorzystywano jako środek uspokajający. Dziś zmodyfikowano znacznie zastosowanie tej cennej dla zdrowia rośliny, przypisując jej rozmaite właściwości.

Właściwości i zastosowanie tarczycy bajkalskiej

Bajkalina już od setek lat stosowana jest z powodzeniem w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Na początku używano naparu z wysuszonego korzenia w celu przeciwdziałania atakom astmy, jak również w alergiach, stanach zapalnych układu pokarmowego, terapiach przeciwgrzybicznych oraz w leczeniu biegunek spowodowanych przez czerwonkę bakteryjną.

Tarczyca bajkalska wykazuje znakomite działanie lecznicze. Ma ona niezwykle szerokie zastosowanie medyczne, a główne działania można określić jako:

• przeciwalergiczne i przeciwastmatyczne
• przeciwzapalne i przeciwartretyczne
• żółciopędne i antyhepatotoksyczne
• przeciwmiażdżycowe i przeciwzakrzepowe
• krążeniowe, nasercowe i hipotensyjne
• antyoksydacyjne i przeciwwolnorodnikowe
• sedatywne, przeciwdrgawkowe i anksjolityczne
• przeciwnowotworowe
• przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne
• przeciwgrzybicze
• kosmetyczne

Zioło to ma olbrzymią ilość zastosowań. Poza wcześniej wymienionymi można wskazać ponadto właściwości ułatwiające zasypianie, czy antynowotworowe. Znane i szczególnie cenione są jej własności przeciwdziałające przygnębieniu i stresowi, czy przeciwgorączkowe oraz zmniejszające poziom cholesterolu. Pomaga też obniżyć poziom ciśnienia, a nadto usuwa szkodliwe dla organizmu substancje, w tym toksyny. To środek, który warto stosować przy chorobie żył, zmniejsza bowiem żylaki, a także redukuje wybroczyny i poprawia krążenie.

Najsilniejsze są jednak przede wszystkim jej właściwości przeciwzapalne i uspokajające. Wśród licznych zastosowań rośliny, uwagę przykuwa przede wszystkim jej podobne do waleriany działanie. Tarczycę bajkalską z powodzeniem można więc stosować do celów uspokajających i odprężających oraz podawać w stanach przygnębienia i silnego stresu. Co niezwykle istotne, jej zażywanie nie wywołuje senności, ani nie spowalnia organizmu. Bajkalina używana jest także w leczeniu epilepsji oraz wielu schorzeń układu nerwowego. Znakomicie hamuje chorobę Parkinsona oraz Alzheimera.

Po roślinę tę powinni sięgnąć też ludzie cierpiący z powodu skurczów mięśni. To środek, jaki działa skutecznie w walce z zespołem niespokojnych nóg, czy syndromem PMS. Zawdzięczamy to działaniu rozluźniającemu i odprężającemu tarczycy bajkalskiej. To jednak nie koniec pozytywnych cech tarczycy, która odznacza się dużą skutecznością działania w kosmetyce.

Jej właściwości przeciwzapalne i przeciwalergiczne sprawiły, iż zioło to chętnie dodaje się do kosmetyków. Wykorzystywana jest przede wszystkim do wybielania skóry oraz do jej rozjaśniania. Często stosuje się ją do wybielania piegów i przebarwień. Ponadto hamuje ona starzenie skóry, działa przeciwtrądzikowo oraz regeneruje skórę.

Preparaty zawierające bajkalinę są stosowane w leczeniu chorób jamy ustnej. Przy chorobie dziąseł można liczyć na przeciwzapalne działanie tejże rośliny, które jest nieocenione przy stanach zapalnych śluzówki jamy ustnej, czy przy chorobach przyzębia.

Bajkalina wykazuje również działanie przeciwpróchnicze. Preparaty zawierające bajkalinę nadają się jako środek łagodzący podrażnienia okolic intymnych, a ponadto chronią przed szkodliwym działaniem słońca, co wykorzystywane jest do produkcji kremów z filtrem UV.

Występowanie w tarczycy bajkalskiej bajkaliny oraz bajkaleiny wpływa na skuteczne leczenie astmy, bronchitów oraz chorób alergicznych. Składniki te efektywnie działają też przy ostrych oraz przewlekłych stanach zapalnych, wykazując wysoką skuteczność leczniczą.

Regularne stosowanie tarczycy bajkalskiej przynosi dużą efektywność w usuwaniu grzybów oraz bakterii i wolnych rodników, działaniu przeciwnowotworowym oraz zahamowaniu stanów alergicznych. Flawonoidy w niej obecne mają zdolność obniżania poziomu cholesterolu we krwi, a dodatkowo chronią naczynia krwionośne przed powstawaniem blaszek miażdżycowych. Tarczyca bajkalska skutecznie hamuje zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych. Bierze udział w blokowaniu cytokin, zapobiega agregacji płytek, hamuje proces zwapnienia tętnic i wzrost przepuszczalności naczynek kapilarnych. Tarczyca bajkalska sprawdza się także w przypadku chorób o podłożu wirusowym, czyli przy grypie, czy też przeziębieniu.

Jak należy stosować bajkalinę?

Sięgając po tarczycę bajkalską należy trzymać się przede wszystkim zaleceń parzenia w sposób podany przez producenta. Dawkowanie jest rozmaite dla różnych grup ludzi. Najogólniej stosuje się zioła suche około 3 razy dziennie, a także napary, czy nalewki.

Najczęściej tarczycę bajkalską stosuje się w proporcjach jedna łyżka na jedną szklankę wody. Przygotować należy odwar – zalać wodą, zaparzyć i odczekać do wystygnięcia. W ten prosty sposób powstaje odwar gotowy do bezpośredniego spożycia. Warto wspomnieć, iż jest on całkowicie nietoksyczny.

Jeśli gotujemy korzeń, należy zalać go wrzątkiem, odstawić na 10 minut, po czym wypić tak przygotowany odwar. Pamiętać należy jednak, jeśli hodujemy tarczycę bajkalską sami, iż zastosowanie w ziołolecznictwie mają wyłącznie rośliny 3- oraz 4-letnie.

Bajkalina dostępna jest także w formie kapsułek. Przy odczuwaniu dolegliwości chorobowych można przeprowadzić kurację. Zaczynamy od przyjmowania dwóch kapsułek dziennie przez okres dwóch miesięcy, a następnie przerywamy kurację na sześć miesięcy, po czym ponownie można zacząć przyjmować bajkalinę przez dwa miesiące.

Jeśli dolegliwości ustąpią, nie ma konieczności przyjmowania kapsułek każdego dnia. Sposób zażywania kapsułek zawsze jednak konsultujmy z farmaceutą.

Podsumowanie informacji

Tarczyca pospolita jest niepozorną rośliną, która wykazuje szerokie właściwości prozdrowotne. Bogactwo zawartych w tarczycy flawonoidów, wśród których szczególne miejsce zajmuje bajkalina będąca silnym antyoksydantem, sprawia, że roślina ta działa przeciwnowotworowo i przeciwzapalnie. Zioło to posiada również właściwości przeciwalergiczne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe i antybakteryjne.

Tarczyca bajkalska znalazła zastosowanie także w branży kosmetycznej. Ze względu na jej właściwości przeciwalergiczne i przeciwzapalne chętnie dodawana jest do kosmetyków rozjaśniających skórę, przeciwtrądzikowych oraz regenerujących.

---