Nasiona dyni – właściwości, kalorie, źródło cynku i magnezu

Pestki dyni są bardzo popularnym w Polsce i na świecie produktem spożywczym. Dynia jest jednoroczną rodziną z dyniowatych, dziko występujących w gorącym klimacie Ameryki. Jednak dynię uprawną hoduje się również w Polsce z bardzo dobrymi efektami. Owoc dyni o słodkawym, wilgotnym i gładkim miąższu można spożywać po obróbce cieplnej w różnych postaciach, ale najcenniejszym elementem składowym dyni są z pewnością jej nasiona, a już na pewno najsmaczniejszym.

Właściwości nasion dyni

Pestki dyni z uwagi na ich właściwości zdrowotne warte są włączenia ich na stałe do diety. Pomogą nam w leczeniu schorzeń nerek, ponieważ bogactwo zawartych w nich witamin redukuje ilość wydalanego z moczem kwasu szczawiowego, a oprócz tego nasiona dyni przeciwdziałają powstawaniu kamieni nerkowych.

Pestki dyni są też dobre na skurcze mięśniowe, bóle nadgarstków i dłoni, jak również mogą okazać się pomocne w łagodzeniu dolegliwości związanych z napięciem przedmiesiączkowych, takich jak drażliwość, bóle głowy, depresja, bolesność piersi.

Pestki dyni, jak i wytłaczany z nich olej (szczególnie wysoką jakość posiada styryjski olej z nasion dyni) wykazują silne działanie przeciwdrobnoustrojowe. Działanie przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze zawdzięczają obecności lignanów- związków roślinnych uczestniczących w znacznym stopniu w regulacji hormonalnej.

Ostatnie badania wykazują, że wpływają one także na białko o nazwie interferon i aktywują je, wzmacniając w ten sposób siły obronne organizmu.

Pestki dyni wykazują właściwości przeciwpasożytnicze; pomagają pozbyć się owsików, tasiemca i innych pasożytów bytujących w przewodzie pokarmowym. Wynika to z obecności w nich kukurbitacyny, która to znajduje się w błonce otaczającej nasiona.

Substancja ta chroni nasiona przed szkodliwym działaniem drobnoustrojów. Największa ilość kukurbitacyny znajduje się w miękkich i świeżych pestkach, dlatego kurację przeciwpasożytniczą dobrze jest przeprowadzić jesienią.

Pestki dyni mają płaski, migdałowaty kształt. Ich wnętrze jest jasnozielone, pokryte delikatną ciemnozieloną, a wręcz czarną powłoką. Z zewnątrz pestki otoczone są twardą białą łupinką, której się nie spożywa. Mają delikatny, orzechowy smak, przyjemną chrupiąco-tłustawą konsystencję i są bardzo lubiane zarówno przez dzieci, jak i dorosłych. Największą przyjemność sprawia oczywiście samodzielne łuskanie i zjadanie pestek dyni.

Wartości odżywcze i kalorie pestek dyni

Nasiona dyni zawierają około 550 kcal, 47 g tłuszczu, 12 g węglowodanów, 24 g białka, 6 g błonnika. Jak wskazują wartości liczbowe, nasiona dyni, podobnie jak orzechy, są dość kaloryczne. Zawierają też  sporo dobrej jakości białka roślinnego. Włączmy więc te nasiona do swojej diety, ale z umiarem. Traktujmy je jako niewielki dodatek do potraw albo też, jeśli uczynimy z nich przekąskę, to w zastępstwie innej.

Bogactwo nienasyconych kwasów tłuszczowych

Nasiona dyni zawierają w swoim składzie głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe, których organizm potrzebuje do wytworzenia witaminy D, a także produkcji hormonów i budowy ścian komórkowych. Biorą one także udział w transporcie enzymów w naszym organizmie.

Obecny w pestkach dyni kwas linolowy jest kwasem tłuszczowym egzogennym, którego nasz organizm nie może nagromadzić, dlatego powinien być regularnie dostarczany w diecie, a występuje on przede wszystkim w tłuszczach roślinnych.

Obecny w ziarnach dyni kwas oleinowy należy do grupy jednonienasyconych kwasów tłuszczowych i uczestniczy w wielu reakcjach enzymatycznych. Kwas palmitynowy zaś, ulegając procesowi spalania stanowi dla organizmu źródło energii niezbędnej do przebiegu reakcji biologiczno- chemicznych.

Witaminy

Poza nienasyconymi kwasami tłuszczowymi pestki dyni zawierają dużo witamin. Wśród nich należy wymienić witaminę E znaną pod nazwą witaminy młodości, która, jako silny antyoksydant, m. in. opóźnia efekty starzenia, likwiduje stany zapalne i wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych.

Oprócz witaminy E pestki dyni zawierają witaminy z grupy B: B1, B2, B3 i B6, które w głównej mierze odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Witamina A ma korzystny wpływ na wzrost kości i zębów oraz na utrzymanie skóry, paznokci i włosów w dobrej kondycji. Bierze także udział w procesie widzenia i rozróżniania barw.

Witamina C, która obecna jest w pestkach dyni, zwiększa odporność organizmu, wpływa korzystnie na produkcję, a także zachowywanie kolagenu w komórkach, usprawnia gojenie się ran, zapobiega powstawaniu sińców i krwawieniu dziąseł.

Istotne jest też, że nie tylko pestki dyni, ale cała dynia ma w sobie witaminę C, dlatego warto się nią raczyć, podobnie jak jej nasionami, zwłaszcza w okresie zwiększonej podatności na infekcje.

Warto jeść pestki dyni także ze względu na zawartą w nich witaminę D, która bardzo pozytywnie wpływa na system mięśniowy i nerwowy, bierze też udział w metabolizmie kości. Pośrednio działa również przeciwbakteryjnie i zapobiega tworzeniu się komórek nowotworowych.

Minerały

Choć dynia należy do warzyw zdrowych i niskokalorycznych, to wartości odżywcze dyni, a dokładnie jej miąższu są zdecydowanie niższe, niż jej pestek. Pestki z w 100 g zawierają 550 mg magnezu, 1174 mg fosforu, 4, 49 mg manganu, 7,64 mg cynku.

Obecny w pestkach dyni cynk ma dobroczynny wpływ na cerę; rozjaśnia ją i wygładza, wzmacnia włosy i paznokcie, przyspiesza gojenie ran. Cynk ma szczególne znaczenie w diecie mężczyzn: chroni on prostatę (może nawet przeciwdziałać rakowi tego gruczołu), podnosi żywotność plemników, poprawia sprawność seksualną.

W aspekcie sprawności seksualnej trzeba dodać, że nie tylko niedobór cynku, ale także manganu może obniżać popęd płciowy. Niedobór beta- karotenu natomiast osłabia działanie hormonów płciowych. Warto zatem, aby pary starające się o dziecko zadbały o wprowadzenie do diety zarówno pestek, jak i miąższu z dyni.

Pestki dyni to także selen, wapń, żelazo, sód i potas. Wartości odżywcze pestek dyni są naprawdę znaczące, a regularne spożywanie tych ziarenek przynosi wiele pożytku naszemu organizmowi. Występujące w nich minerały i witaminy sprzyjają utrzymaniu gospodarki mineralnej organizmu w stanie równowagi.

Działanie

Ze względu na swój bogaty skład, pestki dyni polecane są przy wielu dolegliwościach, a także jako profilaktyka wielu schorzeń. Przede wszystkim, są one składnikiem wielu preparatów podwyższających poziom testosteronu u mężczyzn, na przykład suplementów na płodność. Cynk zawarty w pestkach poprawia pracę układu hormonalnego, tym samym stymulując odpowiednie gruczoły do wydzielania odpowiednich hormonów również płciowych. Ziarna dyni są zalecane także przy niedoczynności tarczycy. Wspierają dietę kobiety próbującej zajść w ciążę i potencjalnego taty, zwiększając szansę na zapłodnienie. Ze względu na działanie stymulacyjne na hormony, poleca się nasiona dyni również jako profilaktykę przerostu gruczołu prostaty.

Spożywanie pestek dyni ma udowodniony pozytywny efekt terapeutyczny w cukrzycy typu 2. Mówi się też o bardzo dobrym wpływie pestek dyni na pasożyty przewodu pokarmowego u człowieka. Zawierają one kukurbitacynę – składnik chemiczny nieszkodliwy dla człowieka, natomiast toksyczny dla układu nerwowego pasożytów ludzkich. Przy dłuższym stosowaniu pestek dyni można naturalnym sposobem pozbyć się tasiemca, owsików czy glisty ludzkiej. W organizmie tryptofan zawarty w pestkach przekształca się w melatoninę, czyli hormon snu zażywanie pestek pomaga więc ułatwiać zasypianie. Poza tym wysoka zawartość cynku, witamin, minerałów oraz kwasów tłuszczowych świetnie wpływa na stan cery, włosów i paznokci. Łagodzą też objawy menopauzy, a także dzięki fitosterolom chronią układ krwionośny, zapobiegają miażdżycy i chorobom serca. Zdecydowanie warto więc ze względu na wielowymiarowość działania włączyć ten drobny produkt do swojej diety.

Jak jeść ziarna dyni?

Najbardziej popularnym sposobem spożywania pestek dyni jest kupienie worka niełuskanego, wysuszonego surowca, a następnie łuskanie pestek zębami i dobieranie się do smacznej pestki. Poza tym, że taki sposób jedzenia pestek jest najprostszy, ma też wiele innych zalet. Po pierwsze, takie łuskanie odpręża i uspokaja, pozwala zająć palce, jest to czynność zalecana przy rzucaniu palenia. Po drugie – łuskanie wciąga, więc jesteśmy w stanie zjeść całkiem sporo pestek za jednym razem, zapewniając sobie tym samym smaczny podwieczorek. Po trzecie – taki sposób jedzenia pestek jest najprostszy i nie wymaga absolutnie żadnych umiejętności kulinarnych.

Pestki dyni dodaje się też do pieczywa, zarówno do ciasta na bułki czy chleby, jak i jako chrupiącą posypkę. Stanowią również cenny składnik ciast, na przykład ciasta marchewkowego. Nasiona dyni dosypuje się także jako wzbogacający składnik domowego muesli, owsianki, jaglanki, czy jogurtów. Jest to najpopularniejszy sposób ich wykorzystania. Można także posypywać pestkami dyni orzeźwiające sałaty, szczególnie te z dodatkiem mozzarelli, fety czy sera koziego. Przygotowując zupę-krem, nie tylko z dyni, można wykorzystać olej z pestek dyni o charakterystycznym brązowo-zielonym kolorze oraz łuskane pestki do uzyskania efektownej dekoracji na wierzchu zupy. Z pestek dyni można też wykonać fantastyczną pastę wegańską, wystarczy zmiksować blenderem pestki dyni, czosnek, suszone pomidory, oliwę z oliwek i sos sojowy, by uzyskać bardzo sycącą i pyszną pastę o wyrazistym smaku. Taka pasta idealnie sprawdzi się na towarzyskim przyjęciu, serwowana na grzankach nawet bez dekoracji ani dodatków.

Pestki dyni dodają wszelkim produktom kulinarnym specyficznej chrupkości oraz charakterystycznego tłuszczowo-orzechowego posmaku. Co bardzo ważne, choć smak pestek dyni jest specyficzny, to jest on dość łagodny i doskonale komponuje się z innymi potrawami, zarówno słodkimi, jak i wytrawnymi. Stosuje się na przykład ziarna dyni do ozdabiania lodów i deserów. Są popularnym dodatkiem w mieszankach orzechów i płatków. Doskonale smakują w towarzystwie suszonych owoców – rodzynek, żurawiny, moreli. Bardzo ciekawym, a jednocześnie banalnym sposobem na przekąskę jest połączenie cząstek świeżego grejpfruta z pestkami dyni. Oba te smaki przegryzając się wzajemnie, dają bardzo ciekawy efekt, a poza tym są bardzo wartościowe pod względem odżywczym.

Ile jeść dziennie pestek dyni?

Dobrym sposobem na utrzymanie zdrowia i trzymanie się diety odchudzającej bez podjadania jest systematyczne, nawet codzienne zjadanie pestek z dyni. Najlepiej spożywać je rano, na śniadanie, aby tłuszcze w nich zawarte dostarczyły nam energii na cały dzień. Dobrze jest także spożywać pestki po południu w ramach podwieczorku, hamują wówczas uczucie głodu i pozwalają przetrwać do kolacji bez napadów wilczego apetytu. Nie zaleca się jednak zbyt częstego ich jedzenia, głównie ze względu na wysoką kaloryczność. Zjedzenie 100 gramów pestek dyni nie jest nieosiągalnym wyzwaniem, a to już niemal 600 kalorii, co stanowi wartość energetyczną przeciętnego śniadania, czy 2/3 obiadu! Najlepszym rozwiązaniem jest więc stosować łyżkę, czyli około 15g pestek dyni do śniadania, lub niewielką miseczkę około 30g mieć zawsze pod ręką na wypadek chęci na podjadanie. 30g dziennie jest porcją, której lepiej nie przekraczać, i której kaloryczność odpowiada przeciętnemu podwieczorkowi.

Skutki uboczne

Do dietetyków zgłasza się wielu pacjentów, którzy twierdzą, że nie potrafią zrzucić zbędnych kilogramów pomimo stosowania się do zasad zdrowego żywienia i unikania słodyczy. Okazuje się jednak, że ci pacjenci mają skłonności do częstego podjadania zdrowych przekąsek, orzechów i pestek, na które zamienili dotychczasowo słodycze. Choć zmiana jest rzeczywiście korzystniejsza dla zdrowia, to należy pamiętać o tym, że tłuszcze roślinne również tuczą. Spożywanie nadmiernych ilości pestek dyni może się więc przyczynić do wzrostu ilości tkanki tłuszczowej. Okazuje się jednak, że poza wysoką wartością kaloryczną, pestki dyni nie mają żadnych skutków ubocznych ani przeciwwskazań do stosowania. Co więcej, często stosuje się nasiona dyni do odrobaczania dzieci i dorosłych, ponieważ są one skuteczne, a w przeciwieństwie do farmaceutyków nie powodują skutków ubocznych. Przeciwwskazaniem do stosowania diety bogatej w pestki może być jedynie sytuacja, w której pacjent ze względu na różne dolegliwości przewlekłe nie powinien spożywać produktów bogatych w substancje, które pestki dyni zawierają.

---